سمیه ناصری - بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان، ایران

ترسیب کربن در اندام های گیاهی و خاک از راه های موثر در تعدیل خطرات تغییر اقلیم در سطح جهان است. در این مطالعه اثر اجرای عملیات بیومکانیکی (بذرکاری با گونه Agropyrum elongatum در پشت گابیون­ها) بر میزان ذخیره کربن در مراتع حوضه آبخیز سد کارده مشهد، مورد بررسی قرار گرفته و سپس با مراتع طبیعی و قسمت های تثبیت نشده آبراهه مقایسه شده است. در نقاط معرف نمونه برداری از خاک، زی­توده هوایی و زیرزمینی گیاهان غالب و همچنین لاشبرگ، بصورت سیستماتیک - تصادفی انجام شد و نمونه ها از نظر میزان ذخیره­ کربن مورد آزمایش قرار گرفتند. مقدار ترسیب کربن تیمار بیومکانیکی طی سالهای ۱۳۹۲- ۱۳۷۵ از تفاضل ذخیره کربن در این تیمار و قسمت تثبیت نشده آبراهه محاسبه شده است. به­طور کلی ذخیره کربن تیمار بیومکانیک در زی­توده هوایی و ریشه گیاهان، لاشبرگ و تا عمق ۵۰ سانتیمتری خاک، معادل ۲۳/۱۶ و مقدار کربن ترسیب شده در این تیمار ۶۹/۵ تن در هکتار برآورد شد. ذخیره کربن در مراتع طبیعی و آبراهه تثبیت نشده نیز به ترتیب ۰۷/۵۴ و ۶۱/۱۰ تن در هکتار بوده است. در مجموع اجرای عملیات بیومکانیکی در این حوضه با حفاظت خاک و تقویت پوشش گیاهی، ذخیره سازی و ترسیب کربن در اراضی فرسایش یافته را بهبود بخشیده است.

ذخیره کربن, عملیات اصلاحی مراتع, مراتع طبیعی, حفاظت خاک, پوشش گیاهی