پریسا شیخ نواز جاهد - دانشجوی دکتری دانشگاه محقق اردبیلی
محمد صدقی - استاد گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه محقق اردبیلی
رئوف سید شریفی - استاد گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه محقق اردبیلی
امید سفالیان - استاد گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه محقق اردبیلی

به­منظور بررسی اثر پرایمینگ بر جوانه­زنی بذور فرسوده کدو پوست کاغذی تحت تنش خشکی، آزمایشی به­صورت  فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با ۳ تکرار در آزمایشگاه اجرا شد. تیمارها شامل فرسودگی (شاهد، ۸۵ درصد و ۷۵ درصد)، تنش خشکی (صفر، ۷۵/۰- و ۵/۱- مگاپاسکال) و پرایمینگ (شاهد، هیدروپرایمینگ، پرایمینگ با جیرلین، پرایمینگ با Gr۲۴، پرایمینگ با بنزیل­آمینوپورین و پرایمینگ با اسپرمیدین) بودند. در این پژوهش صفات درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی، یکنواختی جوانه­زنی، وزن خشک ساقه­چه و ریشه­چه، محتوای کلروفیل a و b، نسبت کلروفیل a/b، فتوسنتز، محتوای قندهای محلول، درصد چربی کل و فعالیت آنزیم آلفاآمیلاز مورد مطالعه قرار گرفت. کم­ترین درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی، وزن خشک ریشه­چه و ساقه­چه، کلروفیل a، کلروفیل b، نسبت کلروفیل a/b، شدت فتوسنتز و فعالیت آنزیم آلفاآمیلاز در تیمار خشکی ۵/۱- مگاپاسکال و فرسودگی ۷۵ درصد بود. کم­ترین یکنواختی جوانه­زنی در تیمار هورمون پرایمینگ با جیبرلین در شرایط عدم تنش به­دست آمد. کم­ترین محتوای قندها و درصد چربی کل در سطح شاهد (بدون تنش خشکی)، فرسودگی ۷۵ درصد و در شرایط عدم پرایمینگ بود. بیشترین درصد جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی، وزن خشک ریشه­چه و ساقه­چه و فعالیت آنزیم آلفاآمیلاز در تیمار هورمون پرایمینگ با جیبرلین، کلروفیل a، کلروفیل b و شدت فتوسنتز در پرایمینگ بذر با اسپرمیدین و نسبت کلروفیل a/b در هیدروپرایمینگ و در شرایط عدم تنش خشکی و فرسودگی به­دست آمد. بیشترین یکنواختی جوانه­زنی در خشکی ۵/۱- مگاپاسکال و فرسودگی ۷۵ درصد در پرایمینگ شاهد به­دست آمد. بیشترین محتوای قندها در شرایط عدم فرسودگی، خشکی ۷۵/۰- مگاپاسکال و تیمار به­روش هیدروپرایمینگ به­دست آمد. بیشترین درصد چربی کل در خشکی ۵/۱- مگاپاسکال، عدم فرسودگی و در پرایمینگ با اسپرمیدین مشاهده شد. به­طور کلی اعمال تنش خشکی بر روی بذور فرسوده کدو پوست کاغذی منجر به اختلال و یا کاهش در صفات فیزیولوژیک گردید. از طرفی پرایمینگ بذور با روش­های مختلف اثرات سوء ناشی از تنش خشکی و فرسودگی بذور را را تقلیل بخشید.

صفات رشدی, گیاهچه, وزن تر, هورمون