لیلا دیدار - دانش آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
محمدرضا محبوبی - دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
غلامحسین عبدالله زاده - دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

توسعه کشت گیاهان دارویی در اراضی شیب دار مبتنی بر مشارکت مردمی، نقش مهمی در بهبود بهره­وری زمین، وضعیت اشتغال و معیشت جوامع دارد. این تحقیق با هدف بررسی موانع مشارکت جوامع محلی در پروژه کشت گیاهان دارویی در اراضی شیب دار حوزه آبخیز چهل چای شهرستان مینودشت انجام شد. پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری ۳۵۰ نفر از جوامع محلی ساکن در حوزه آبخیز بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و روش نمونه گیری تصادفی با انتساب، ۱۸۴ نفر از آنان به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود که روایی آن توسط کارشناسان تایید شد و پایایی آن نیز از طریق محاسبه آلفای کرونباخ به میزان به ترتیب ۷۴/۰، ۷۹/۰ و ۸۹/۰ برای موانع اجتماعی، اقتصادی و سازمانی به دست آمد. داده­ها با نرم­افزار SPSS۱۹ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون اسپیرمن نشان دهنده رابطه مثبت و معنی دار موانع سازمانی مشارکت با متغیرهای تعداد سال اشتغال به کشاورزی، ساعات گوش دادن به رادیو و تماشای تلویزیون در طول روز و رابطه منفی و معنی­دار با متغیرهای تعداد مسافرت پاسخگویان به شهر در ماه، میزان ارتباط پاسخگویان با مروجان در ماه و تعداد گیاه دارویی کشت شده توسط پاسخگویان بود. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان دهنده اهمیت بیشتر موانع سازمانی در عدم مشارکت پاسخگویان در پروژه کشت گیاهان دارویی بود. توجه به آموزش کشت گیاهان دارویی به جوامع محلی، ارتباط و تعامل بیشتر مروجان با آنان، تامین نهاده­ها و ایجاد بازار فروش مناسب برای گیاهان دارویی پیشنهاد می­گردد.

مشارکت, موانع سازمانی, بهبود معیشت, اراضی شیب دار, حوزه آبخیز