تعیین شاخص های اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی مدل زنبورداری در مراتع (منطقه مورد مطالعه: شهرستان سرایان خراسان جنوبی)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله تحقیقات مرتع و بیابان ایران، دوره: 29، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJRDR-29-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 98
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امیر مسعود پویافر

دانشجوی دکترای علوم مرتع، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران

حسین ارزانی

استاد، گروه احیای مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

سیداکبر جوادی

دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران

اصغر طهماسبی

استادیار، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

این تحقیق با هدف شناسایی شاخص های اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی موثر بر مدل زنبورداری در مراتع، در منطقه سرایان استان خراسان جنوبی انجام شد. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش توصیفی – تحلیلی و از لحاظ جمع آوری داده ها نیز دارای ماهیت کمی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مرتع داران منطقه سرایان بوده که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، تعداد ۱۸۰ مرتع دار به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات مورد نظر، پرسش نامه محقق ساخته بود که با هدف بررسی میزان تمایل مرتع داران به زنبورداری در مرتع و تعیین شاخص های اصلی عدم استقبال آنان از این نوع معیشت طراحی شده و با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته، تکمیل و با نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. پایایی پرسش نامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ ۸۶/۰ به دست آمد. نتایج نشان داد در ۷/۶۱ درصد از مرتع داران، میزان تمایل به زنبورداری، زیاد و خیلی زیاد گزارش شده است. به طوری که بین سن (در سطح ۹۹ درصد)، سطح تحصیلات (در سطح ۹۹ درصد) و درصد وابستگی به مرتع (در سطح ۹۵ درصد) با تمایل به زنبورداری در مرتع همبستگی معنی داری وجود دارد. هر چند این همبستگی در مورد سن و درصد وابستگی به مرتع به صورت منفی بوده است. نتایج رتبه بندی شاخص های مهم عدم استقبال مرتع داران از زنبورداری نیز نشان داد که شاخص های دانش، آگاهی و مهارت ناکافی، امنیت کندوها در مرتع، روحیه کم خطرپذیری و مالکیت مرتع مهمترین شاخص های اجتماعی، هزینه تامین نهاده، انتقال و نگهداری کندوها در مرتع مهمترین شاخص اقتصادی و شاخص های کوتاهی دوره گل دهی گیاهان مرتعی، پوشش گیاهی ضعیف، فقدان منابع آب کافی و خطر ات محیطی (خشکسالی، طوفان، آفات و بیماری ها) مهمترین شاخص های اکولوژیکی از دیدگاه مرتع داران بودند.

کلیدواژه ها

شایستگی, معیار اقتصادی- اجتماعی, مرتع داران, زنبورداری, سرایان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.