بازجست سندی و گستره معنایی روایت «انما الاعمال بالنیات» از نگاه فریقین

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: پژوهش نامه علوم حدیث تطبیقی، دوره: 9، شماره: 17
  • کد COI اختصاصی: JR_CHSRJ-9-17_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1133
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدمهدی احمدی نیک

استاد یار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی

محمد امامی

دانشیار گروه فقه و مبانی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

روایت «انما الاعمال بالنیات» روایتی است که فقهای شیعه و اهل سنت در ابواب گوناگون فقهی مورد استفاده قرار داده اند و در فروعات متعددی به آن استناد نموده اند. این روایت از دو جهت مورد چالش و پرسش است؛ یکی از ناحیه سند و دیگر از حیث دلالت. هرچند پیرامون این دو، آثار متعددی نگاشته شده اما به بررسی سندی و تبیین گستره معنایی آن به صورت تطبیقی و تعیین معنای قوی تر با استناد قرائن، کمتر پرداخته شده است. این مقاله بر آن است که به روش توصیفی تحلیلی با استفاده از شیوه کتابخانه ای ضمن بحث و بررسی سندی آن در نزد فریقین، بازجستی در احتمالات و گستره معنایی آن داشته و به کمک قرائن و شواهد متعدد به تعیین قویترین احتمال بپردازد. یافته های این جستار حاکی از این است که روایت از حیث سند بر مبنای مکتب وثوق صدوری با تجمیع قرائنی همانند شهرت روایی، شهرت عملی، موافقت با روایات معتبر، تواتر معنوی یا اجمالی، معتبر و از حیث صدور قابل قبول است. از حیث مفهومی نیز که دارای احتمالات متعددی است این احتمال که مراد از آن مفهومی جامع است و آنچه را دانشیان به عنوان معنی و مفهوم روایت گفته اند هرکدام مصداقی از آن باشد، قوی تر به نظر می رسد.

کلیدواژه ها

دلالت حدیث, اعتبارسنجی حدیث, نیت, انما الاعمال بالنیات

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.