تاثیر پرتوتابی گامای بذر ذرت علوفه ای بر عملکرد و فراسنجه های تخمیری گیاه و سیلاژ آن

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهشهای علوم دامی ایران، دوره: 15، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JASR-15-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 136
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا شعبانی منظم

گروه علوم دام و طیور، دانشکده فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مهدی بهگر

پژوهشکده کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، کرج، ایران.

محمد علی نوروزیان

گروه علوم دام و طیور، دانشکده فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران.

اعظم برزوئی

پژوهشکده کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، کرج، ایران.

چکیده

یکی از روش­های بهبود عملکرد گیاهان زراعی استفاده از فناوری هسته­ای است. در این پژوهش، بذر ذرت علوفه ای سینگل کراس ۷۰۴ با دز بهینه ۲۵ گری با استفاده از دستگاه گاما سل کبالت-۶۰ با نرخ ۵۵/۰ گری در دقیقه پرتوتابی شد. سپس در زمینی به مساحت دو هزار مترمربع بذور پرتوتابی شده و پرتوتابی نشده کشت شدند. نمونه­برداری از گیاه ذرت در انتهای دوره رشد انجام و مقدار پرولین، کربوهیدرات های محلول و پروتئین محلول و همچنین صفات عملکردی ذرت اندازه گیری شد. پس از برداشت، علوفه ذرت توسط دستگاه چاپر، خرد و مقداری از علوفه هر دو تیمار در سیلوهای آزمایشی از جنس لوله پلی اتیلن سیلو شد. مقدار ماده خشک، خاکستر خام، پروتئین خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی نمونه­ها اندازه گیری شد. همچنین pH سیلاژهای آزمایشی با استفاده از روش عصاره گیری و توسط pH متر تعیین شد. جهت برآورد فراسنجه­های تولید گاز مقدار ۲۰۰ میلی­گرم نمونه آسیاب شده علوفه و سیلاژ گیاه ذرت به همراه مایع شکمبه در محیط تولید گاز انکوبه و میزان و نرخ گاز تولیدی در زمان­های ۲، ۴، ۶، ۸، ۱۲، ۲۴، ۳۶، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت اندازه­گیری شد. هم­چنین با استفاده از فراسنجه­های تولید گاز به­دست آمده، میزان قابلیت هضم ماده آلی، انرژی قابل متابولیسم، انرژی خالص شیردهی و میزان اسید­های چرب کوتاه زنجیر برآورد شد. مقدار وزن خشک، کربوهیدرات و پروتئین محلول گیاه ذرت پرتوتابی شده به ترتیب ۸/۳۱۴ گرم در هر بوته، ۰/۶۱۶ و ۴۳/۱۴ میلی­گرم در هر گرم وزن تر بیشتر از این مقادیر در شاهد (به ترتیب ۲/۲۲۵ گرم در هر بوته، ۶/۴۴۹ و ۲۵/۱۲ میلی­گرم در هر گرم وزن تر) بود (۰۵/۰> P). همچنین درصد ماده خشک و پروتئین خام نمونه­های سیلاژ گروه تیمار (به ترتیب ۴/۲۹ و ۳/۱۳ درصد) بیشتر از تیمار پرتوتابی نشده (به ترتیب ۱/۲۶ و ۲/۱۱ درصد) بود (۰۵/۰> P). همچنین سیلاژ ذرت پرتوتابی شده pH کمتری (۸/۳ در برابر ۱/۴) نسبت به گروه شاهد داشت (۰۵/۰> P). میزان، قابلیت (ضریب b) و نرخ (ضریب c) تولید گاز، میزان تولید اسیدهای چرب فرار، قابلیت هضم ماده آلی و محتوای انرژی قابل متابولیسم و انرژی خالص نمونه­های گیاه و سیلاژ ذرت حاصل از بذور پرتوتابی شده بیشتر از گروه شاهد بود (۰۵/۰> P). نتایج این آزمایش نشان داد، پرتوتابی بذر ذرت علوفه­ای با پرتو گاما با دز ۲۵ گری باعث بهبود فراسنجه­های تخمیر و ارزش غذایی سیلاژ ذرت حاصل از آن می­شود.

کلیدواژه ها

پرتو گاما, ترکیب شیمیایی, تولید گاز, ذرت علوفه ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.