حسن علی عربی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان،همدان، ایران.
مهرانگیز عباسی - گروه علوم دامی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران.

هدف بررسی مقایسه استفاده از مکمل ایکوزاپنتانوییک اسید و دوکوزاهگزانوئیک اسید و چربی های کلسیمی در دو ماه آخر آبستنی بر فراسنجه های بیوشیمیایی خون میش، میزان و ترکیبات شیر و وزن بره های متولد شده بود. از مهم ترین اثرات مکمل EPA,DHA در میش های آبستن افزایش وزن تولد بره و افزایش تولید شیر می باشد. بدین منظور ۴۵ راس میش که قبلا هم زمان سازی شده بودند در دو ماه آخر آبستنی به سه گروه ۱۵ راسی تقسیم شدند. تیمارها عبارت بودند از: ۱) شاهد فقط جیره پایه دریافت کرد، ۲) جیره پایه به همراه دریافت کننده مکمل EPA,DHA (۴۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن متابولیکی)، ۳) دریافت کننده یک درصد از ماده خشک مکمل چربی کلسیمی به همراه جیره پایه. وزن تولد بره‎ها، فراسنجه های پلاسما در میش در روز زایش شامل گلوکز، تری گلیسرید، کلسترول، اوره، مجموع پروتئین کل، بتاهیدروکسی بوتیرات و اسیدهای چرب غیر استریفیه اندازه‎گیری شدند. میزان تولید شیر در سه ساعت (جدا کردن سه ساعت میش از بره و اندازه گیری مقدار شیر) و ترکیبات شیر نیز بررسی گردید. وزن تولد در بره های دریافت کننده مکمل EPA,DHA نسبت به تیمارهای دیگر به طور معنی دار بالاتر بود. مقدارگلوکز در خون میش های دریافت کننده مکملEPA,DHA  در روز زایمان نسبت به دو گروه دیگر به طور معنی دار بیشتر بود و در مقابل، مقدار بتاهیدروکسی بوتیرات و اسیدهای چرب غیر استرفیه کاهش معنی داری نشان داد و در دیگر متابولیت های پلاسما روز زایش میش (بعد از تولد بره) هیچ تغییری دیده نشده است. میزان تولید شیر در تیمارهای شاهد (بدون مکمل) و تیمار دریافت کننده مکمل چربی کلسیمی نسبت به گروه دریافت کننده مکمل EPA,DHA به صورت معنی دار کمتر بود. در ترکیبات شیر تولیدی بین تیمارهای مختلف هیچ تفاوتی دیده نشد. به طور کلی، دریافت حدود ۴۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن متابولکی میش از مجموع EPA,DHA در دو ماه آخر آبستنی باعث بهبود وزن تولد بره، کاهش تولید بتاهیدروکسی بوتیرات و اسیدهای چرب غیر استرفیه در هنگام زایمان در میش و افزایش شیر تولیدی شد.

اسیدهای چرب غیر استرفیه, بتاهیدروکسی بوتیرات, چربی های کلسیمی