جمشید روستا - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان
سحر پورمهدی زاده - دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه خوارزمی تهران

همزمانی دو حکومت قراختاییان کرمان و ملوک هرموز طی قرن هفتم هجری و نزدیکی قلمرو آنان به یکدیگر، روابطی سیاسی و اقتصادی مابین این دو حکومت محلی را رقم زد. روابطی که از همان آغازین سالهای حکومت براق حاجب، موسس قراختاییان کرمان، شروع شده و تا آخرین سالهای اقتدار قراختاییان بر کرمان ادامه داشت. نوشتار حاضر در پی بررسی چرایی و چگونگی روابط سیاسی و اقتصادی میان این دو حکومت محلی بوده و بر آن است تا عوامل موثر در ایجاد این روابط را به طور مجزا مورد واکاوی قرار داده و سرانجام این روابط سیاسی - اقتصادی را تبیین نماید. یافته های پژوهش حاکی از آن است که کاردانی براق و جانشینانش نه تنها ثبات سیاسی کرمان را حفظ نمود بلکه در طول بیش از هشت دهه دوام این حکومت، مقدمات نقش آفرینی سیاسی حکام قراختایی در قلمرو همسایگانی همچون ملوک هرموز را فراهم کرد. ثروت، تجارت و اقتصاد هرموز نیز نقش زیادی در تحریک حکام قراختایی برای نفوذ در این سرزمین داشت. از دیگر سو، ملوک قدیم و جدید هرموز نیز اگرچه از دخالت های سیاسی حکام قراختایی ناراضی بودند اما به با بکارگیری مدارای سیاسی و پرداخت مال مقرری، بقای چندین قرنی حاکمیت خود را تضمین نمودند.

قراختاییان کرمان, ملوک هرموز, روابط سیاسی, روابط اقتصادی