رابطه جامعه و دولت ایران در انقلاب مشروطه براساس نظریه میگدال

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه سیاست متعالیه، دوره: 10، شماره: 36
  • کد COI اختصاصی: JR_SMP-10-36_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 171
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

داراب جلیل پیران

دانشجوی دکتری، جامعه شناسی سیاسی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

سید حسن ملائکه

استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

بشیر اسماعیلی

استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه جامعه و دولت ایران در انقلاب مشروطه بر اساس نظریه میگدال است. در این راستا، به این سوالات پاسخ داده می شود که نسبت جامعه و دولت ایران در انقلاب مشروطه چگونه بوده است؟ تضادهای مداخله گر در انقلاب مشروطه چگونه بروز می یابند؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که جامعه و دولت قاجار بر اساس الگوی نظری میگدال، همواره دولتی ضعیف در برابر جامعه شبکه ای متنفذ و قوی بود. اختلاف ها از متمم قانون اساسی آغاز گردید و باعث تقسیم علما به دو گروه مشروعه خواه و مشروطه خواه شد. افزون بر تضاد گفتمان دستگاه دینی در مواجهه با انقلاب مشروطه، دو عامل اساسی دیگر موجب چند دستگی در جناح روحانیت شد: اول: عدم مرکزیت نهادهای مذهبی شیعه و دوم: اختلافات عدیده و عمدتا سیاسی که از قبل میان علمای شیعه وجود داشت و با شروع انقلاب فزونی گرفت. در انقلاب مشروطه هر کدام از بازیگران سیاسی به تعبیر میگدال «سیاست و استراتژی بقای» متعارض و شکننده ای به روش های گوناگون مانند مخالفت و دشمنی، تحصن و بست نشینی، مشروعه خواهی، کودتا، کشتن مشروطه خواهان، ترور و سرکوب مخالفان، تعویض دولت ها، هواداری از استبداد قاجار و کشورهای بیگانه، عقد قراردادهای خارجی و غیره ارائه نمودند که نتوانست نقطه اشتراک و اجماعی بیابد. اینها همه صحنه را آماده پیدایش اندیشه های ملی گرایی و جمهوری خواهی بر ضد حکومت و قانون اساسی مشروطه کرده بود و سرانجام به ظهور دیکتاتوری رضاخان منتهی گردید.

کلیدواژه ها

انقلاب مشروطه, نظریه میگدال, جامعه, دولت, عصر قاجار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.