ارزیابی اثر تلقیح قارچ های آربوسکولار مایکوریزا و اندوفیت بر ترکیبات شیمیایی و تولید اسانس گیاه گشنیز در شرایط گلخانه ای

در این تحقیق تاثیر تلقیح دوگونه قارچ آربوسکولار مایکوریزا ( Diversispora versiformis و Rhizophagus irregularis) و یک گونه قارچ اندوفیت Piriformospora indica  بصورت مجزا و تلفیقی بر ترکیبات شیمیایی و تولید اسانس گیاه گشنیز بررسی شد. تیمارهای آزمایش شامل تیمار قارچ منفرد (RI: R. irregularis، DV: D. versiformis، PI: P. indica)، تیمارهای  قارچی تلفیقی (PI+DV، PI+RI، RI+DV و PI+RI+DV)، تیمار شاهد مثبت (دارای کود اوره و سوپرفسفات تریپل، بدون قارچ) و تیمار شاهد منفی (بدون کود شیمیایی، بدون قارچ) بود. این آزمایش در قالب طرح ­کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط گلخانه ای انجام گرفت. وزن تر و خشک ریشه و بخش هوایی، درصد کلنیزاسیون، فنول برگ، ظرفیت آنتی اکسیدانی، کارتنوئید، کلروفیل کل و عملکرد اسانس پارامترهایی بودند که برای گیاه گشنیز اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که اثر هرسه گونه قارچ (مایکورایزا و اندوفیت) هم بطور مجزا و هم تلفیقی بر شاخص های اندازه گیری شده معنی دار می باشد (p<۰.۰۱). تیمار تلفیقی سه قارچ (PI+RI+DV) در وزن تر و خشک بخش هوایی به ترتیب با ۶۲/۸% و ۹۴/۱۷%، تیمار DV در وزن تر و خشک بخش ریشه به ترتیب با ۶۶/۲۲ % و ۰۴/۴۸ % ، تیمار تلفیقی PI+RI  در کلنیزاسیون ریشه (۷۵/۹۱%)، تیمار RI+DV در فنول (۵/۷۲ %)، تیمار PI در سه پارامتر ظرفیت آنتی اکسیدانی (۸۱/۱۱ %)، کلروفیل کل (۸۱/۷ %) و کارتنویید (۸۷/۵ %) و تیمار PI+DV در عملکرد اسانس (۲/۱۰۷%) نسبت به تیمار شاهد منفی افزایش نشان دادند. طبق نتایج این تحقیق استفاده از قارچ های مایکورایزا و اندوفیت بصورت تلفیقی نتایج بهتری نسبت به کاربرد منفرد آنها داشته و لذا می توان جهت افزایش عملکرد سبزیجات استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

شاخص کلروفیل ، ظرفیت آنتی اکسیدانی ، کارتنویید ، کلنیزاسیون ، متابولیت ثانویه