آرمان نیکخواه دهنوی - کارشناس ارشد، معماری و انرژی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
هانیه نورکجوری - کارشناس ارشد، معماری و انرژی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
زهرا سادات زمردیان - استادیار، معماری و انرژی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

هدف این پژوهش بررسی امکان محرومیت زدایی به کمک تولید انرژی توسط پنل های فتولتاییک در محروم ترین روستاهای ایران است. در مرحله ی اول نقشه ی محرومیت و نقشه ی پتانسیل مناطق مختلف ایران از نظر میزان دریافت نور خورشید و نصب پنل های فتوولتاییک بررسی شد. ۷۹ روستا با محرومیت بسیار زیاد و محرومیت زیاد شناسایی شدند. اکثر این مناطق در بخش جنوبی و جنوب شرقی واقع شده بودند که با توجه به تحقیقات گذشته و نقشه ی پتانسیل نصب فتولتاییک از دریافت تابش خوبی برخوردار بودند. بنابراین برای شناسایی دقیق تر این مناطق و اولویت بندی آن ها برای سیاست گذاری در بخش انرژی، مناطق گفته شده توسط الگوریتم بدون نظارت یادگیری ماشین کی-میانگین به چهار دسته تقسیم شدند و خصوصیات هر دسته از نظر میزان فقر و تولید انرژی محاسبه شد. طبق نتیجه ی خوشه بندی انجام شده، الویت ها و بهترین مناطق برای محرومیت زدایی با تولید انرژی و ایجاد کسب وکارهای مبتنی بر آن شناسایی شدند. همچنین درآمد هر روستا در دو حالت با استفاده از پنل های فتولتاییک ۵ کیلووات برای هر خانوار (نصب بر روی بام) و ایجاد نیروگاه یک مگاواتی(که در زمین های بایر اطراف روستا ها مکان یابی شدند) با توجه به تعرفه های موجود محاسبه شد. با توجه به نتایج بدست آمده، اغلب روستاهای استان سیستان و بلوچستان در اولویت تولید انرژی با پنل های فتوولتاییک هستند. به عنوان مثال بخش بمپشت، با شاخص محرومیت ۰.۵۴۰ و با تولید انرژی۹.۳۷ مگاوات در سال از یک نیروگاه خورشیدی، بالاترین رتبه را بین روستاها جهت محرومیت زدایی توسط تولید انرژی از طریق پنل های فتولتائیک کسب کرده است.

محرومیت زدایی, انرژی تجدید پذیر, فتولتاییک, الگوریتم کی-میانگین