محسن رضوی - کارشناسی ارشد، مدیریت آموزش، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران
مهران کاوندی - کارشناسی ارشد، مدیریت آموزش، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران
امیرحسین رشیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد پدافند غیرعامل، دانشگاه فارابی، تهران، ایران

فاجعه آمیزترین کاربرد سلاحهای شیمیایی در طول تاریخ، استفاده عراق از این جنگ افزارها در طول هشت سال جنگ تحمیلی بود. در این جنگ نیروهای عراقی پس از شکستهای متعدد در مناطق مختلف جبهه جنگ به استفاده از انواع عوامل شیمیایی علیه افراد نظامی و غیرنظامی روی آوردند و در این مدت با استفاده از انواع مهمات شیمیایی از قبیل بمب، گلولههای توپ و خمپاره که حاوی گازهای سمی و کشندهای همچون عوامل عصبی، گازهای خردل، سیانور و عوامل خفه کننده بودند، به نقض آشکار تعهدات مربوطه خود در کنوانسیونهای بین المللی پرداختند. در این پژوهش با استفاده از مهمترین منبع ثبت حملات شیمیایی عراق علیه ایران، روند این حملات را مورد بررسی قرار میدهیم. این حملات را به دو بخش میتوان تقسیم نمود: ۱. استفاده تاکتیکی عراق از سلاح های شیمیایی از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ و ۲. استفاده استراتژیکی عراق از سلاح های شیمیایی از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۷. لذا در دوران جنگ تحمیلی کشور ما به مدت پنج سال از ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۷ مورد تهاجم جدی شیمیایی عراق قرار گرفت. اگر وقایع گذشته را یک بار مرور کنیم متوجه یک روند رو به رشد خواهیم شد که در ماههای آخر جنگ به اوج خود رسید. در این پژوهش، سعی شده است تجارب ایران و فرماندهان نظامی از بکارگیری عوامل شیمیایی توسط عراق مورد بررسی قرار گیرد.

مصدومین شیمیایی، سلاح های شیمیایی، عوامل شیمیایی