فرشته حیدرقلی نژاد - دانشجوی دکترای اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهان باغبانی، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
یوسف حمیداوغلی - دانشیار، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
ولی الله قاسمی عمران - استادیار، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان، ساری، ایران
پوریا بی پروا - دانشیار، گروه علوم پایه، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

آب بشقابی (Centella asiatica (L.) Urban) گیاه دارویی از خانواده چتریان به عنوان گونه ای در معرض انقراض در ایران شناخته شده است. این گیاه دارای خواص درمانی متعدد از جمله بهبود حافظه، ضد سرطان و درمان بیماری های پوستی است و همچنین خواص آنتی اکسیدانی بالایی دارد. کشت سلول و بافت گیاهی ابزاری مهم در مطالعات پایه و دارای کاربردهای تجاری است. با روش کشت بافت می توان در مورد اصلاح گیاهان دارویی و یا تغییر در میزان متابولیت های ثانویه اقدام نمود. با توجه به ارزش بالای آب بشقابی می توان از کشت درون شیشه ای برای تولید بیشتر این گیاه بهره برد. بهینه سازی فرآیند کشت بافت برای انجام تحقیقات کاربردی و مهندسی متابولیک مسیرهای بیوسنتزی انواع متابولیت های ثانویه مفید است. تحقیق حاضر با هدف دستیابی به یک پروتوکل مناسب برای تکثیر درون شیشه ای و تعیین غلظت های مناسب تنظیم کننده های رشد برای ریزازدیادی این گونه ارزشمند انجام شد. اثر متقابل BAP )۰، ۱، ۲ و ۳ میلی گرم بر لیتر) و IBA (۰، ۰.۵ و ۱ میلی گرم بر لیتر) بر شاخه زایی از ریزنمونه گره در محیط کشت MS بررسی شد. سپس، ریشه زایی ریزنمونه های تکثیریافته با استفاده از IBA و NAA ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که MS دارای ۲ میلی گرم بر لیتر BAP و ۱ میلی گرم بر لیتر IBA و MS دارای ۱ میلی گرم بر لیتر  IBA به ترتیب مناسب ترین محیط های کشت جهت شاخه زایی و ریشه زایی بودند.

آب بشقابی (Centella asiatica (L.) Urban), اکسین, کشت بافت, سیتوکینین, ریزازدیادی