واکاوی اصول پنج گانه معماری پیرنیا در مدرسه شوکتیه بیرجند

هنر و معماری ایرانی از گذشته دارای چندین اصل بوده که به خوبی در نمونه های این هنر متبلور شده است. اصولی که بنا بر اعتقاد پیرنیا، معماری سنتی ایران با هر کاربری که باشد حتما از این اصول پیروی می کند. پیرنیا، معماری ایرانی را برگرفته از فرهنگ ایرانی می داند. از نظر او، معماری ایرانی حاصل ذوق ایرانی و فرهنگ ایرانی در بستر جغرافیایی ایران است. از همین رو معماری ایرانی و دیگر هنرهای ایرانی اصولی مشترک دارند؛ اصول اولیه و بنیادینی که به وضع زندگی و سلیقه ایرانی مربوط می شود. اصول معماری ایرانی از منظر پیرنیا مردم واری، پرهیز از بیهودگی، نیارش، خودبسندگی و درون گرایی هستند. مدرسه شوکتیه بیرجند الهام گرفته از برنامه تحصیلی مدارسی همچون دارالفنون و مظفریه تهران بود. شوکت الملک در سفری که به تهران داشت فکر ایجاد مدرسه در ذهن وی ایجاد شد. هدف از این پژوهش بررسی اصول پنج گانه معماری در مدرسه شوکتیه بیرجند و پی بردن به این مسئله است که این اصول در آن رعایت شده است یا خیر. در این مقاله سعی شد با ترکیبی از روش های تحقیق توصیفی-تحلیلی و پژوهش نمونه موردی، گردآوری اطلاعات اسنادی در موضوع اصول پیرنیا و معماری مدرسه شوکتیه و همچنین مطالعات میدانی به صورت حضور در محل و مشاهده مستقیم، به بررسی مدرسه شوکتیه پرداخته شود. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر رعایت اصول معماری ایرانی در این بنا می باشد.

کلیدواژه ها:

کلمات کلیدی: اصول معماری ایرانی ، پیرنیا ، مدرسه شوکتیه ، بیرجند