اقتصاد فرسایش خاک: یک مطالعه مروری

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: هفدهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران با محوریت آبخیزداری و امنیت پایدار غذایی
  • کد COI اختصاصی: WATERSHED17_120
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 167
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن آرمین

استادیار، علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

محمد دهقانی

دانشجوی کارشناسی ارشد، اکوهیدرولوژی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

خاک، یکی از عناصر چهارگانه حیات و مهمترین مولفه در فرایند تولید محصولات زراعی است که نقشی کلیدی در امنیت غذایی، خودکفایی کشورها در تولید محصولات غذایی، اقتصاد ملی و کشاورزی پایدار و متوازن دارا می باشد. فرسایش خاک به عنوان یکی از مشکلات جدی عرصه های طبیعی و کشاورزی است که آثار آن در عرصه تولید کشاورزی به شکل کاهش کیفیت و کمیت محصول زراعی در خاک به اشکال مختلف فقر مواد غذایی و تغییر ساختمان خاک ظهور می یابد که نتیجه آنها ایجاد هزینه است. اگرچه این مسئله اهمیت فرسایش خاک در ایران را نشان می دهد اما خلاء اطلاعات علمی در زمینه اقتصاد فرسایش خاک کاملا محسوس است. بررسی مروری تحقیقات مرتبط در زمینه اقتصاد فرسایش خاک در ایران و جهان نشان داد که نتایج ارائه شده حول سه زمینه هزینه فرسایش خاک، تلفات عناصر غذایی خاک (کاهش حاصلخیزی خاک) و انواع روش های برآورد هزینه های فرسایش خاک است. در زمینه هزینه های مستقیم و غیرمستقیم فرسایش خاک اعداد و ارقام متفاوتی بر حسب واحد پولی، ارزی و یا درصدی از تولید ناخالص داخلی عمدتا در مقیاس حوزه آبخیز ارائه شده است. اگرچه این مطالعات برای نشان دادن اهمیت موضوع و میزان هزینه های ناشی از فرسایش خاک مفید است اما در نظر گرفتن این هزینه و خسارات در نظام برنامه ریزی و بودجه کشور مستلزم انجام تحقیقات در مقیاس ملی است که برای این منظور نیازمند توسعه یک پایگاه داده با آمار طولانی مدت از عوامل موثر بر فرسایش خاک در سطح ملی و همچنین یک مدل بومی برای برآورد یا اندازه گیری نسبتا دقیق فرسایش خاک در سطح کشور هستیم. مضافا نیاز است که به یک جمع بندی مشخص و مورد تایید در مورد انواع هزینه های فرسایش خاک به لحاظ مستقیم یا غیر مستقیم بودن برسیم زیرا به نظر می آید محققان و کارشناسان مختلف نظرات متفاوتی در این زمینه دارند.

کلیدواژه ها

فرسایش خاک، اقتصاد فرسایش خاک، تولید کشاورزی، ایران

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.