بررسی انسان گونه انگاری خدا در آثار سنایی و عطار از دیدگاه استعاره شناختی و عرفانی
محل انتشار: فصلنامه عرفان اسلامی، دوره: 19، شماره: 75
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 374
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IAUZ-19-75_002
تاریخ نمایه سازی: 28 اسفند 1401
چکیده مقاله:
امور معنوی، مقدس و دینی از اموری هستند، که همواره بشر برای فهم آنها ناچار از بهکارگیری استعاره است. این خاصیت ذهن بشر است که نمی تواند امور مفهومی و انتزاعی را بدون کمکگرفتن از امور مصداقی و فیزیکی بشناسد. امروزه علوم شناختی از جمله زبان شناختی شناختی، بسیاری از استعاره های بهکاررفته زبان انسان را تحلیلکرده و نشاندادهاست که انسان چگونه پاره از امور هستی را درکمی کند. هدف این پژوهش بررسی استعاره انسان مدارانه در مورد خداوند است، تا با رویکرد شناختی نشاندهد چگونه خدا در ذهن دو تن از شاعران زبان فارسی، یعنی سنایی و عطار، مفهوم سازی شدهاست. برای این منظور از دیوان این دو شاعر، تمام ابیاتی که در آنها اعمال و صفات انسانی برای خدا قیدشده، استخراجگردیده و با نگاشت هرکدام در مقاله ذکرشده است. نتیجه این پژوهش نشانمی دهد، در ذهن این دو شاعر به طور مشترک خدا: پادشاه، معشوق، صنعتگر، میزبان، ساقی و جنگجو است و علاوه بر این در ذهن سنایی خدا: آرایشگر، بنا، نانوا، نویسنده، راهنما؛ و در ذهن عطار هم خدا: صیاد، شعبده باز، آئینه بند، فرمانده، بافنده و نقاش است. در این پژوهش چهره، میان/ کمر، زلف، لب، مردمک چشم، دهان و ... از اعضایی هستند که همراه با شواهدی برای اثبات استعاره بدن مندی از آنها استفادهشدهاست.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
لیدا پایدار
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران.
جهاندوست سبزعلی پور
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
خدابخش اسداللهی
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.نویسنده مسئول: kh.asadollahi۱@gmail.com
ثوراله نوروزی داودخانی
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، خلخال، ایران.