بشیر اشرفی - دانشجوی دکتری عرفان، دانشگاه تهران، ایران.
قربان علمی - دانشیار گروه ادیان و عرفان، دانشگاه تهران، ایران. نویسنده مسئول: gelmi@ut.ac.ir

پژوهش حاضر، با بهره­گیری از روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی سیمای نوع­دوستانه و ایثارگرانه امام علی(ع) در اندیشه عطار و مولوی پرداخته­است. مطالعه آثار آن­ها نشان­می­دهد که علت اقبال انسان امروزی به اندیشه­های آن دو، به تاکید آن­ها بر ارزش، حرمت و کرامت انسان برمی­گردد و مهمترین جلوه آن، دوست­داشتن آن­ها و خدمت­نمودن به آن­ها، یعنی نوع­دوستی است. آن دو در آثار خود، علاوه بر مدح صادقانه و پاک امام علی(ع) و بیان ویژگی­های وی، اشاراتی به حوادث مهم زندگی او دارند، که بیانگر شخصیت نوع­دوستانه و ایثارگرانه اوست که خدا درباره ­اش می فرماید: «و برخی از مردم برای به دست­آوردن خشنودی خدا جان خویش را فدامی کنند». آن­ها امام علی(ع) را الگوی بزرگ فضایل اخلاقی، به­ویژه محبت، اخلاص، نوع دوستی و ایثار ستوده و مردم را به پیروی از او ترغیب نموده­اند. زیرا او، که به گفته عطار «کوه حلم و باب علم و قطب دین» است، اصل نخست در معاشرت با مردم را محبت، احترام و دوستی دیگران دانسته و خطاب به مالک می­فرماید: «قلب خویش را از مهر مردم و دوستی و لطف آنان سرشار کن». درواقع سیره عملی زندگی ایشان احترام کامل و اعتماد به دیگران بوده است». مولوی نیز او را "افتخار هر نبی و هر ولی"  دانسته و او را مولای همه زنان و مردان مومن می­خواند که همواره نوع­دوستی را یکی از اصول مهم تعالیم خود شمرده و قلبش مملو از دوست داشتن مردم و هدایت آن­ها بوده­است.

نوع دوستی, ایثار, امام علی(ع), عطار, مولوی