خاستگاه تفسیرپذیری قرآن کریم و لوازم معرفتی آن
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه سراج منیر، دوره: 13، شماره: 44
- کد COI اختصاصی: JR_SERAJ-13-44_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 166
نویسندگان
استادیار فلسفه دین، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
این مقاله به بررسی تاثیر تفسیرپذیری قرآن کریم بر فهم معرفت دینی و منشاء آن پرداخته است. در این رابطه، با روش تحلیلی و مراجعه به آیات و روایات، ویژگی های قرآن کریم از نظر تفسیرپذیری را بررسی کرده است. نتایج این تحقیق از دو خاستگاه اصلی برای تفسیرپذیری قرآن کریم، یعنی ابهام روشمند و داشتن ابعاد مختلف معنایی پرده برمی دارد. خاستگاه اول، روش های خاصی مثل اکتفا به بیان کلیات و روش محکم و متشابه و روش های مشابه را در بر دارد که قرآن کریم به سبب اهداف خاص، از طریق آن با مردم سخن گفته است. این امر موجب شده که زمینه های تفسیر به رای فراهم شده، افراد غرض ورز یا ناآگاه به روش درست تفسیر قرآن کریم، در معرض فهم های نادرست قرار گیرند. از این نظر، هشدار لازم در متون دینی داده، راه درست تفسیر بیان شده است. خاستگاه دوم، ابعاد مختلف معنایی قرآن کریم است که شامل دو نوع هم عرض و طولی است. این امر زمینه را برای فهم های درست هم عرض و طولی فراهم می کند. فهم های هم عرض یا حاصل رویکردهای مختلف به قرآن کریم است که تفسیرهای مختلف عرفانی، اجتماعی، ادبی و غیره را پدید آورده است، یا از طریق جری و تطبیق بر مفاهیم و مصادیق جدید شکل می گیرد. اما فهم های طولی در دو بعد معانی ظاهری و باطنی شکل می گیرد. بر طبق روایات، مراتب معانی ظاهری ابعاد مختلفی دارد که از فهم عبارات شروع و تا فهم تفسیری و اشاری ادامه می یابد که آگاهان به شیوه تفسیر و رموز آن، می توانند آن ها را استنباط کنند. مراتب معانی باطنی که از ظاهر لفظ استخراج نمی شود، نهایتی ندارد و برای اولیاءالله و انبیای الهی از طریق تاویل عرفانی و علم لدنی مکشوف می شود.کلیدواژه ها
قرآن کریم, تفسیرپذیری, معرفت دینی, معارف اسلامیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.