جایگاه آموزش محیط زیست در کشور ایران و اندونزی بر اساس تحلیل محتوای کتب درسی پایه سوم ابتدایی

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت و جایگاه آموزش مسایل محیط زیستی در کشور ایران و اندونزی بر اساس تحلیل محتوای کتب درسی دوره سوم ابتدایی انجام شده است . روش تحقیق بر مبنای هدف تحقیقات از نوع کاربردی و بر مبنای ماهیت و روش از نوع توصیفی و تحلیل محتوا است . مولفه های مورد استفاده در این پژوهش ، بر اساس مدل استانداردهای علمی آموزش محیط زیست استفاده شده است . به منظور مقایسه جایگاه مسائل زیست محیطی در کشور اندونزی و ایران ،با توجه به تعداد بالای کتب دوره سوم ابتدایی در هر دو کشور ایران و اندونزی ، بر اساس بررسی زیست محیطی ، قلمرو این پژوهش شامل محتوای کتب (۷,Thema۳,Thema۱(Thema دوره سوم ابتدایی کشور اندونزی (ویرایش سال ۲۰۱۵) و آخرین ویرایش کتاب مطالعات اجتماعی و علوم تجربی دوره سوم ابتدایی ایران (سال تحصیلی سال ۱۳۹۴ -۱۳۹۵) تعیین شد. مطالب مرتبط با محیط زیست به ۵ گروه ” اکولوژی ،حوزه آبخیز و تالاب، منابع طبیعی ،کشاورزی و جامعه ، انسان و محیط زیست ” طبقه بندی جمعاو ۶۲ شاخص برای تحلیل کتب مورد استفاده قرار گرفت . بررسی تحلیل محتوای مفاهیم زیست محیطی از نظر فراوانی در کتاب های گروه هدف مطالعه ) نشان می دهد که کتاب ۷Thema با مجموع ۵۲۳ مفهوم از نظر فراوانی بالاترین مطالب زیست محیطی و کتاب مطالعات اجتماعی با ۱۰۸ مفهوم از نظر فراوانی کمترین مطالب زیست محیطی را دارد. بررسی کلیه کتاب های دوره سوم ابتدایی کشور اندونزی نشان می دهد در مقطع سوم ابتدایی دانش آموزان ۸ کتاب ، ۲۴ فصل و در مجموع ۱۶۴۸ صفحه را مطالعه می کنند.از میان کتاب ها، از نظر عنوان و محتوا ۵ کتاب و ۱۲ فصل یعنی ۵۰% کلیه فصول، به مطالب محیط زیستی مرتبط می باشند در حالیکه در کلیه کتاب های دوره سوم ابتدایی کشور ایران در مقطع سوم ابتدایی دانش آموزان ۷ کتاب ، ۶۶ فصل و در مجموع ۸۷۴ صفحه را مطالعه می کنند که از نظر عنوان و محتوا هیچ یک از کتاب ها عنوان مرتبط با محیط زیست ندارند و از نظر عنوان و محتوا فقط ۷ فصل یعنی حدود ۱۱% تا حدودی به مطالب محیط زیستی مرتبط می باشند. در کتاب علوم دوره سوم ابتدایی جمعا ۳۰۸ مفهوم زیست محیطی شناسایی شد.از میان مفاهیم مورد بررسی ۷۵/۷۵ درصد پیام ها سوگیری خنثی و ۲۵/۲۵ درصد پیام سوگیری مثبت دارند.

کلیدواژه ها:

آموزش محیط زیست ، تحلیل محتوی ، کشور اندونزی ، دوره سوم ابتدایی .