تاثیرات ارتقاء قابلیت های سرمایه اجتماعی بر پایداری و ناپایداری سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی : بخش مرکزی شهرستان جیرفت )

امروزه، رویکرد توسعه پایدار به مثابه یک چارچوب برای تحلیل پایداری نظام سکونتگاهی از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار بوده است . براین مبنا، توسعه بیش از هر چیز در گرو برخورداری از سرمایه مناسب است . امروزه در کنار دیگر سرمایه ها، جایگاه سرمایه اجتماعی به عنوان یک اصل محوری که ارتباطی دو سویه با فرآیند پایداری توسعه دارد، مورد توجه قرار گرفته است . سرمایه اجتماعی حاصل ارزش ها، هنجارهای جامعه ، تعهدات متقابل بین افراد و گروه ها و تا حدود زیادی مشارکت اجتماعی بوده، که در چارچوب آن به مولفه هایی همچون؛ آگاهی ، اعتماد، مشارکت ، انسجام، روابط و تشکل اجتماعی می توان، اشاره کرد. پژوهش حاضر با روش کمی و پیمایشی و مبتنی بر ابزار پرسشنامه در سطح ۴۰۰خانوار و در ۳۰روستای نمونه انجام شد. برای ارائه چارچوب معناداری در راستای اثرگذاری مولفه های سرمایه اجتماعی بر پایداری سکونتگاه های روستایی در ناحیه مورد مطالعه از روش توصیفی - تحلیلی همچون: اختلاف میانگین ، انحراف معیار، ضریب همبستگی کندال تائوبی و رگرسیون چندگانه بهرهگرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که میان شاخص های پژوهش در ناحیه مورد مطالعه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین ، مشخص شد شاخص های مشارکت با ضریب همبستگی ۳۴۱/۰، اعتماد با ضریب همبستگی ۲۳۹/۰ بیشترین میزان همبستگی را در پایداری سکونتگاه های روستایی در ناحیه مورد مطالعه داشته اند. بنابراین ، با وجود این که سرمایه اجتماعی بر شاخص های پایداری روستایی اثرات مستقیم و مثبت داشته ، اما همچنان، در وضعیت نامطلوبی قرار دارد که این امر توجه بیشتر به بهبود شاخص های سرمایه اجتماعی را در سکونتگاههای روستایی می طلبد.

کلیدواژه ها:

سرمایه اجتماعی ، پایداری ، ناپایداری ، سکونتگاه های روستایی ، شهرستان جیرفت .