بررسی اثر متغیرهای هواشناسی بر آتش سوزی جنگل ها، مدل عددی WRF

آتش سوزی جنگلها و مراتع یکی از خطرات مهم طبیعی است که وقوع آن ممکن است ناشی از عوامل انسانی یا غیرانسانی باشد،ولی گسترش آن به عوامل محیطی از جمله متغییرهای هواشناسی وابسته است. متغیرهای هواشناسی مانند دما،رطوبت، سمت و سرعت باد همراه با پوشش گیاهی و ناهمواریها مهمترین اجزای تعیین کننده ی ویژگیهای آتش سوزی و گسترش آن هستند. کوهها نقش مهمی در شکل دادن به وضع هوا و اقلیم هر منطقه به عنوان پاسخ به واداشتهای بزرگ مقیاس دارند. بیشتر رخدادهایی که در کوهستان اتفاق میافتند، میتوانند پتانسیل تاثیرگذاری شدید روی گسترش آتشسوزی داشتهباشند.بخش اعظمی از جنگلهای کشور در رشته کوه زاگرس قرار دارد که متاسفانه آمار نگران کننده ای از آتش سوزیهایجنگل زاگرس هر ساله از مراجع زیربط گزارش میشود. در سال ۱۳۹۴ حدود ۷۹مورد آتشسوزی جنگلها و مراتع که وسعتآنها در مجموع ۱۲۹۶/۵ هکتاربود در استان کهگیلویه و بویراحمد رخ داده است. که از لحاظ عوامل وقوع و وسعت آتشسوزی رخ داده متفاوت بودند. آتش سوزی در تاریخ ۱۷می۲۰۱۵ در منطقهی کوه دیل شهرستان گچساران رخ داد، که هم از لحاظ وسعت حدود ۲۱هکتار از مراتع و جنگل در آتش سوخت و هم عوامل وقوع آن از سوی اداره کل منابع طبیعی و آبخیز داری استان نامعلوم گزارش شد. در این پژوهش اثر متغیرهای هواشناسی برآتش سوزی جنگل های زاگرس در استان کهگیلویه -وبویراحمد در تاریخ مذکور مورد مطالعه قرار گرفت .برای بررسی این آتش سوزی از سه روش تحلیل داده های مشاهداتی ایستگاه های هواشناسی ، تحلیل هم دیدی با استفاده از داده های باز تحلیل ECMWF و شبیه سازی عددی با مدل میان مقیاس WRF استفاده شد.بررسی سری زمانی متغیرهای هواشناسی ،دمای بالا و رطوبت نسبی پایین را در قبل ،بعد و زمان وقوع آتش سوزیدرهمه ی ایستگاه ها نشان می دهد. سرعت باد و تغییرات فشار به صورت روند عادی شبانه روزی تغییر می کنند. فشارتصحیح شده نسبت به سطح دریا در همه ی ایستگاه ها و در طول دوره ی بررسی کم تر از ۱۰۱۳هکتوپاسکال بود. سمت باد دراغلب ایستگاه هاشمال غربی را نشان می دادند هر چند در برخی ساعات تغییر جهت هایی در ایستگاه های مرتفع و ایستگاه های پشت به باد مشاهده می شود.تحلیل همدیدی نیز حضور یک مرکز کم فشار ترمودینامیکی در جنوب شرف ایران تا منطقه ی مورد مطالعه و یک مرکز پرفشار در شمال غرب ایران را نشان می دهد. گرادیان فشار حاصل از آنها سبب وزش بادهای شمال غربی در منطقه شد. نقشه های دما و رطوبت هم نتایج داده های مشاهداتی را تایید می کنند.

کلیدواژه ها:

آتش سوزی ، جنگل های زاگرس ، شبیه سازی جو زمین . متغیرهای هواشناسی