ارزیابی انطباق سکونتگاههای انسانی استان یزد با مکان های مطلوب (مطالعه موردی: استان یزد)

شهرها به محیط طبیعی خود به شدت وابسته اند و می بایست خودشان را با  آن تطبیق دهند. شهر یزد دارای اقلیم گرم و خشک است و تاکنون توانسته خود را با محیط سخت و خشک خویش انطباق دهد. برای تدوام این سازگاری می بایست برنامه ریزی درست صورت گیرد و مکان های مطلوب جهت گسترش شهری شناسایی شوند.این پژوهش با هدف بررسی انطباق استان یزد با مکان های مطلوب است که روشهای مورداستفاده شامل تکنیک تصمیم گیری با کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل های فازی بوده است. در این پژوهش سعی شده با شناسایی ویژگیهای محیطی و اجتماعی و اقتصادی، میزان انطباق استان با مطلوبیت مکانی سنجیده شود. برای ارزیابی از یازده شاخص استفاده شده است. با استفاده از روش دیمتیل فازی اهمیت و تاثیر معیارها تعیین شد. با دو روش تلفیقی فازی و ترکیب خطی وزنی (wlc) و روش وزن دهی فرایند تحلیل شبکه فازی (FANP) نقشه نهایی جهت تعیین مطلوبیت مکانی ایجاد و موردمقایسه قرار گرفتند. در روش فازی ابتدا لایه ها فازی و استانداردسازی شدند سپس لایه ها در در وزن های حاصل از (FANP) در هر یک از عملگرهای فازی (۵/۰GAMMA AND,OR,)  اجرا شدند و در روش دوم  WLC لایه ها براساس ارزش دهی انجام شده طبقه بندی شدند و در وزن نهایی به دست آمدند. نتایج حاصل از آن نشان داد عملگر فازی AND دارای رویکرد سخت گیرانهتری نسبت به سایر عملگرهای  ORو ۵/۰ GAMMA است. بیشترین مساحت حدود ۸۷ درصد را انطباق خیلی کم دربرگرفته است و در روش OR کم ترین احتیاط را نسبت به دورش AND و ۵ /۰ GAMMA دارد و مساحت ۳۸ درصد را انطباق خیلی کم و کم و مساحت ۱۴ درصد را با انطباق خیلی زیاد را دربرگرفته است. روش ۵ /۰ GAMMA نسبت به روش AND احتیاط کم تری را درنظر می گیرد و نسبت به روش OR سخت گیرانه تر است و مساحت ۸۴ درصدی را به انطباق خیلی کم و مساحت ۲ درصد به انطباق خیلی زیاد معرفی میکند. در روش ترکیب خطی وزن  WLC برهم کنش نتایج را درنظر نمیگیرد و فقط ارزش سلولها را ترکیب میکند. نقشه های به دست آمده مساحت ۹۰ درصد را به انطباق خیلی کم و مساحت ۱ درصد را به انطباق خیلی زیاد نسبت داده است. با توجه به مدل سازی های صورت گرفته جهت گسترش شهرها با توجه به هر مدل و میزان سخت گیری آن ها پیشنهاد شد.

کلیدواژه ها:

مدل فازی ، انطباق و عدم انطباق سکونتگاه ، Dematel Fuzzy ، WLC ، FANP