مقایسه پتانسیل آسیب پذیری آبخوان حوزه نکارود با استفاده از مدل های DRASTIC، SINTACS و SI

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: نشریه مدیریت اکوسیستم، دوره: 1، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_EMJ-1-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 327
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم مروتی

دانشیار، گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران

سیده عالمه صباغ

دانشجوی دکتری علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.

عارف صابری

دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

چکیده

آب زیرزمینی اصلی ترین منبع آب شیرین در منطقه نکارود در استان مازندران است. افزایش جمعیت، توسعه کشاورزی و صنایع تاثیر منفی بر خصوصیات کمی و کیفی آب زیرزمینی در دشت نکارود گذاشته است. مدیریت و حفاظت این منابع امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. بنابراین برای جلوگیری از آسیب های محیط زیستی حاصل از آلودگی و برداشت منابع آب زیرزمینی در این منطقه برنامه ریزی اصولی در منطقه باید صورت گیرد. در این تحقیق با استفاده از سه مدل DRASTIC، SINTACS و SI به ارزیابی آسیب پذیری آبخوان دشت نکارود پرداخته شد. برای این منظور ابتدا پارامترهای لازم برای مدل های مذکور شامل عمق آب زیرزمینی، تغذیه، منطقه غیراشباع، نوع خاک، محیط آبخوان، توپوگرافی، هدایت هیدرولیکی و کاربری اراضی منطقه ارزیابی، امتیازدهی و نقشه هم پوشانی تهیه شد. برای صحت سنجی نتایج مدل ها از داده های نیترات و pH در سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ نیز استفاده گردید. نتایج نشان داد که مدل DRASTIC دارای بیشترین مقدار همبستگی با نیترات که عامل اصلی در آلودگی منابع آب زیرزمینی است می باشد و منطقه شمال و شمال غربی حوزه دارای بیشترین مقدار آسیب پذیری با ۵۲/۹۷ درصد است. آزمون من کندال برای تعیین روند عناصر نیز نشان داد که عناصر نیترات روندی ندارد ولی مقدار شاخص ZS برای pH در سال ۱۳۹۳ برابر با ۸/۶۳ بوده و روند افزایشی دارد، این بدین معنا است که این شاخص در سال ۱۳۹۴ روند افزایشی و معنی دار در سطح ۰/۹۵ داشته است. نتیجه کلی نشان داد که DRASTIC مدل مناسب برای ارزیابی آسیب پذیری دشت است و برنامه ریزان و تصمیم گیران می توانند به عنوان راهکاری مناسب و با صرفه در جلوگیری از افزایش آلودگی بهره بگیرند.

کلیدواژه ها

آب زیرزمینی, آزمون من کندال, آسیب پذیری آبخوان, پهنه بندی آلودگی, حوزه نکارود

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.