توسعه معادلات تجربی تخمین ضریب تشت تبخیر در منطقه فسا

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه علوم آب و خاک، دوره: 26، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JWSS-26-4_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 169
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد جواد امیری

Fasa University

مهدی بهرامی

Fasa University

معصومه السادات موسوی

Fasa University

علی شعبانی

Fasa University

چکیده

روش تشت تبخیر کلاس A یکی از روش های بسیار رایج تخمین تبخیر– تعرق مرجع  (ET۰)است که به دلیل سادگی، هزینه به نسبت کم و توانایی تخمین تبخیر- تعرق روزانه، به طور گسترده در جهان استفاده می شود. در این تحقیق کارایی ۸ معادله تجربی شامل آلن و پروئیت ، کوئنکا، اشنایدر، اشنایدر اصلاح شده، پرییرا و همکاران، اورنگ، راگووانشی و والندر  و فائو ۵۶ در برآورد ضریب تشت تبخیر کلاس A و تبخیر - تعرق گیاه مرجع در ایستگاه فسا واقع در استان فارس مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور ضریب تشت محاسبه شده از معادلات فوق با ضریب تشت اندازهگیری شده که از نسبت تبخیر - تعرق به دست آمده از روش فائو- پنمن- مانتیث به میزان تبخیر از تشت به دست آمد، مقایسه شد. نتایج نشان داد تمامی معادلات تجربی دارای دقت بسیار پایینی در برآورد ضریب تشت تبخیر هستند (۰/۲۵< NRMASE;۰/۳> R۲). نتایج مقایسه بین ET۰ به دست آمده از معادلات تجربی با ET۰ به دست آمده از معادله پنمن- مانتیث- فائو نشان داد که معادله فائو ۵۶ دارای بهترین عملکرد است (۰/۳=NRMASE;۰/۷۲=R۲). به منظور افزایش دقت معادلات تجربی ضریب تشت تبخیر، این معادلات با داده های هواشناسی ۸ ساله (۱۳۸۶-۱۳۹۴) ایستگاه هواشناسی فسا تصحیح شده و با داده های مستقل ۲ ساله (۱۳۹۴-۱۳۹۶) اعتبارسنجی شد. نتایج نشان داد که دقت همه معادلات تجربی افزایش یافته و معادله کوئنکا با ۰/۱۶ =  NRMASE و ۰/۶۳ = R۲ به عنوان مناسبترین معادله برای تخمین ضریب تشت و تبخیر- تعرق مرجع (۰/۱۸=NRMASE;۰/۸۵=R۲). برای منطقه فسا انتخاب شد. آنالیز حساسیت نشان داد که به ترتیب داده های سرعت باد (U)، رطوبت نسبی (RH)، فاصله تشت از پوشش گیاهی (F)، شیب منحنی فشار بخار اشباع (∆)، ساعت آفتابی (n)، و فشار هوا (P) بیشترین تاثیر را در تخمین ضریب تشت تبخیر دارد. با استناد به نتایج آماری و تحلیل حساسیت، معادله ای برای برآورد ضریب تشت در منطقه فسا و سایر مناطق دارای اقلیم یکسان با آن منطقه استخراج شد.

کلیدواژه ها

Pan coefficient, Empirical equations, Sensitivity analysis, FAO Penman–Monteith., ضریب تشت, معادلات تجربی, آنالیز حساسیت, پنمن- مانتیث- فائو

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.