بررسی منظومه ناظر و منظور وحشی بافقی بر اساس الگوی ریخت شناسی پراپ

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: پژوهشنامه ادبیات داستانی، دوره: 12، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_RPRAZI-12-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 484
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حدیث احمدی

دانش آموخته، زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران

ذوالفقار علامی

استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.

چکیده

ناظر و منظور سروده وحشی بافقی یکی از شیواترین و جذاب ترین منظومه های ادبیات غنایی است که به استقبال از خسرو و شیرین نظامی سروده شده و با وجود بیانی شیوا و جذابیت داستانی، کمتر به آن توجه  شده است، نام این شاعر در ادبیات قرن دهم در مکتب واسوخت در زمره تواناترین شاعران است؛ زیرا شاعرش با زبانی سهل و ممتنع و پر از صداقت همراه شده و از منظر ساختارگرایی مشابه برخی از قصه های پریان است. پراپ با طرح و تبیین ساختار روایی قصه های پریان، نشان داده است، قصه ها در عین تنوع، از نظر انواع قهرمان و عملکردشان دارای وحدت هستند. این مقاله درصدد است ساختار روایی داستان ناظر و منظور را بر اساس دیدگاه ریخت شناسی پراپ بررسی نماید تا کارایی الگوی پراپ در ساختار منظومه مذکور در بخش های خویشکاری، شخصیت ها و صفات آنان، حرکت ها و انگیزش را با رویکردی تطبیقی- تحلیلی نشان دهد. نتیجه بررسی نشان می دهد ساختار داستان از بیست وهفت خویشکاری، پنج حرکت و پنج شخصیت تشکیل شده است؛ بنابراین منظومه ناظر و منظور از نظر سیر داستانی، شخصیت ها و اعمال و کنش های آن ها و خویشکاری های مذکور در ذیل الگوی ریخت شناسی پراپ قرار می گیرد.

کلیدواژه ها

وحشی بافقی, منظومه ناظر و منظور, ریخت شناسی, الگوی ریخت شناسی پراپ, ولادیمیر پراپ

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.