فاطمه زهرا توانچه - دانشجوی دورە دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران، مشهد
سیدجواد مرتضایی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران، مشهد
مرضیه آباد - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران، مشهد

هدف: ازآنجایی که در زمانه جوشش اطلاعات، نمود یک کتاب شناس برای گذر بدور از تکرار پژوهشگران از دروازه های پژوهش، همراه با سرعت و آسانی در بازیابی اطلاعات در قالب کتاب شناسی، نقشی ناگزیر دارد و واژه کتاب شناسی، در مسیر دگرگونی های فن آوری دست خوش چرخش مفهومی و کارکردی شده است، در نخستین گام، بایسته است تا نگاهی به دگرگونی معنای واژه کتاب شناس در گستره زمان داشته باشیم تا با آگاهی به نقش و کارکرد این واژه، در گذرگاه فرگشت دانش جایگاه یک کتاب شناس را به درستی بشناسیم. این شناخت با چیرگی بر تعریف این واژه، امکان پذیرتر است. رویکرد پژوهش: این مقاله در همین راستا، تلاش می کند تا با دستیابی به مهمترین تعریف ها در سیر دگرگونی واژه کتاب شناس، به معرفی ارزشمندی کتاب شناس در زنجیره به سازی دانش بپردازد. در روش گردآوری گفتارها، با نگاشتن نمودارها، کانونمندی بر فرهنگ اصطلاحات عمومی و تخصصی از آغاز تا قرن معاصر در غرب و ایران بوده است. یافته ها: بیشترین یافته ها از فرهنگ های اصطلاحات گرفته شده است. در این مقاله ۲۶ منبع انگلیسی از آغاز تا۲۰۲۰ میلادی و ۹ منبع فارسی از ۱۳۱۷ تا ۱۴۰۰ شمسی و تعدادی منبع عربی، در نموداری مفهومی به تصویر کشیده شده است.نتایج: در گذر چندین سده، واژه یونانی βιβλιογραφος، به معنی کاتب، در قرن هفدهم به معنی نوشتن درباره کتاب ها تغییر کرد و در این زمانه کسی است که با مسئولیت و دانش کتابداری نیز آشنا است.

کتاب شناس، کاتب، یونان، انگلیس، ایران