ارزیابی توانایی رقابت لاین های امیدبخش جو با علف های هرز در تراکم های مختلف تحت شرایط دیم

با توجه به هزینه بالا و اثرات زیان آور زیست محیطی استفاده از علف کش ها، جهت کاهش خسارت علف های هرز شناسایی لاین­­ها و ارقام با توانایی رقابت بالا ضروری می­باشد. این تحقیق به منظور ارزیابی لاین­های امید بخش جو  در شرایط حضور و عدم حضور علف های هرز و همچنین اثر تراکم در توانایی رقابت آنها با علف های هرز انجام شد. آزمایش به­صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم-سرارود به مدت سه سال زراعی (۸۶-۱۳۸۳) اجرا گردید. عوامل شامل ژنوتیپ (چهار لاین امیدبخش جو و رقم شاهد سرارود-۱ )، تراکم با سه سطح (۳۵۰ ، ۴۰۰  و ۴۵۰  بوته در متر مربع) و علف هرز با دو سطح (وجین و عدم وجین علف هرز) بودند. نتایج نشان داد که لاین شماره ۴ (Lignee ۱۳۱/۳/۴۶۷۹/۱۰۵/YEA۱۶۸.۴) با عملکرد دانه ۳۹۳۸ کیلوگرم در هکتار به­طور معنی­داری برتر از رقم شاهد آزمایش بود، اما لاین شماره ۱ (Roho//Alger/Ceres ۳۶۲-۱-۱/۳/Alpha/Durra) دارای عملکرد دانه معادل شاهد و سایر لاین ها عملکرد کمتری نسبت به شاهد داشتند. نتایج نشان داد که در سال اول آزمایش (نامطلوب از لحاظ شرایط رشد) تفاوت عملکرد ژنوتیپ ها در سطوح تراکم و علف هرز معنی دار نبود ولی در سال دوم و سوم (شرایط رشد مطلوب تر) تفاوت عملکرد ژنوتیپ ها در سطوح مختلف تراکم و علف هرز متفاوت بود.  بالاترین عملکرد دانه را ژنوتیپ شماره ۴ در سال دوم و در تراکم ۴۰۰ بذر در متر مربع و در شرایط بدون علف های هرز تولید نمود. از نظر شاخص تحمل تداخل علف هرز لاین­های شماره ۴ و ۱ از سایر ژنوتیپ ها برتر بودند. بنابراین، لاین شماره ۴  به دلیل عملکرد دانه بیشتر و داشتن شاخص تحمل تداخل علف هرز بالا و لاین شماره ۱ به دلیل شاخص تحمل تداخل علف هرز بالا و عملکرد معادل شاهد جهت کشت در شرایط طبیعی (عدم کنترل علف های هرز) قابل توصیه می باشد. در تراکم ۴۵۰ بوته در متر مربع ژنوتیپ ها از شاخص  تحمل تداخل علف هرز بالاتری برخوردار بودند. بنابراین با توجه به افزایش شاخص تحمل تداخل علف هرز در تراکم های  بیشتر، افزایش تراکم تا ۴۵۰ بوته در متر مربع می تواند به عنوان راهی برای کنترل علف های هرز جو در شرایط دیم توصیه گردد.

کلیدواژه ها:

جو ، رقابت ، شاخص تحمل تداخل علف هرز ، شرایط دیم ، علف هرز