علی حسین زاده دلیر - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
داود فرسادی زاده - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
محمدعلی قربانی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

بررسی رسوبات معلق در رودخانه­ها و عوامل موثر بر آن یکی از مسائل مهم در مباحث مهندسی رودخانه است. در این تحقیق تاثیر متقابل نوسانات سطح آب و دبی جریان بر میزان بار معلق با استفاده از شبکه­های عصبی بررسی شد. بدین منظورحوضه آبریز اهر چای با مساحتی بالغ بر۲۴۰۰ کیلومتر مربع از زیر حوضه­های آبریز ارس انتخاب گردید. اطلاعات و داده­های ایستگاه­های تازه کند، اورنگ، کاسین، اشدلق و برمیس در بالادست سد ستارخان مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه بررسی­ها نشان داد که داده­های سطح آب نسبت به دبی جریان از دقت کمتری در پیش­بینی بار معلق برخوردار می­باشد. حداکثر ضریب همبستگی صحت­سنجی برای داده­های سطح آب ۶۹/۰ در ایستگاه اورنگ و کمترین آن ۰۸/۰ در ایستگاه اشدلق و برای داده­های دبی حداکثر  مقدار این ضریب ۸۴/۰ در ایستگاه اشدلق و حداقل آن ۷/۰ در ایستگاه برمیس حاصل شد. دلیل عمده پایین بودن ضریب همبستگی برازش در برخی از ایستگاه­ها را می­توان کم بودن تعداد داده­ها، عدم دقت اندازه­گیری سطح آب در مقایسه با دبی جریان، فقدان توالی زمانی در داده­ها بیان نمود. درسطح حوضه نیز روند کلی نتایج بدین صورت است که از بالادست به پائین دست با افزایش میزان دبی جریان و رسوب، نتایج شبکه عصبی از کیفیت بهتری درپیش­بینی میزان بار معلق برخوردار بود در حالی که نوسانات سطح آب چنین روندی را نشان نداد.

اهر چای, بار معلق, دبی جریان, شبکه های عصبی مصنوعی, نوسانات سطح آب