شیما شکری - دانشجوی کارشناسی ارشد حشره شناسی، گروه حشره شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
شیوا اصولی - استادیار، گروه گیاهپزشکی، پژوهشکده کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، کرج، ایران.
مریم عطاپور - استادیار، گروه تولیدات گیاهی و کشاورزی پایدار، پژوهشکده کشاورزی، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران.
سهراب ایمانی - استادیار، گروه حشره شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده شب پره­ی پشت الماسی کلم،Plutella xylostella L. ، در حال حاضر یکی از جدی ترین آفات گیاهان تیره چلیپائیان در کشور است. لاروهای این حشره با تغذیه از برگ ها سبب خسارت این گیاهان می شوند. در مطالعه­­ ی حاضر امکان استفاده از روش عقیم سازی شب پره پشت الماسی توسط پرتوهای یونیزان مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه اثر دزهای متفاوت پرتوی گاما در محدوده ۱۰۰ تا ۳۰۰ گری روی پارامترهای زیستی این شب پره به هنگام پرتوتابی در مرحله­ی شفیرگی مورد بررسی قرار گرفت. میانگین درصد مرگ و میر شفیره های پرتودیده از دز ۱۵۰ گری به طور معنی داری افزایش یافت و در دز ۳۰۰ گری به ۷۵/۵۸ درصد در مقایسه با ۸۹/۳۲ درصد در شاهد رسید. همچنین طول عمر حشرات کامل با افزایش دز کاهش یافته و از دز ۱۰۰ گری اختلاف معنی­داری با شاهد داشت. در صد تفریخ تخم های حاصل از هر یک از سه حالت جفتگیری (نرپرتو دیده× ماده پرتو دیده، نر پرتو دیده ×  ماده نرمال و ماده پرتو دیده × نر نرمال) با افزایش دز کاهش معنی­داری یافت و در دز ۳۰۰ گری به صفر رسید. در مطالعات ارزیابی قدرت رقابتی نرهای پرتودیده با نرهای نرمال، شاخص رقابتی برای نسبت­های ۳:۱:۱ و ۴:۱:۱ (ماده نرمال: نر نرمال: نر پرتو دیده) در محدوده­ی قابل قبول واقع شد.

واژه ­های کلیدی: پرتو گاما, حشرات نابارور, شاخص رقابت, شب پره ی پشت الماسی