مجتبی مرادزاده اسکندری - استادیار پژوهش و عضو هیت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

بیماری شوره­سیاه و شانکر ریزوکتونیایی سیب­زمینی که توسط قارچ Rhizoctonia solani ایجاد می­شود، یکی از شایع­ترین و مهم­ترین بیماری­های این محصول در تمامی مناطق کشت سیب­زمینی کشور می­باشد. در این پژوهش، تاثیر ضدعفونی کردن غده­های بذری سیب­زمینی قبل از کاشت با قارچکش­های ایپرودیون­کاربندازیم WP ۵۲.۵%، تیابندازول WP ۶۰%، تیوفانات­متیل WP ۷۰%، کاربوکسین­تیرام FL ۴۰%، کاربوکسین­تیرام WP ۷۵%، پنسی­کورون WP ۲۵%، فلودیوکسونیل FS ۲.۵%، مانکوزب  WP ۸۰%و کاربندازیم WP ۵۰-۶۰% در مهار بیماری در آزمایشگاه و گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. ایپرودیون­کاربندازیم با غلظت ۵/۲ در هزار بالاترین درصد بازدارندگی (۵/۷۱ درصد) از جوانه­زنی سختینه را داشته و در غلظت ۲۰ پی­پی­ام به میزان ۵/۷۷ درصد مانع از رشد میسلیوم قارچ در محیط کشت سیب زمینی دکستروز آگار (PDA) شد. در گلخانه، بوته­های حاصل از غده­های تیمار شده با ایپرودیون­کاربندازیم، تیابندازول و کاربوکسین­تیرام FL ۴۰% (هر کدام با غلظت ۵/۲ در هزار) با تولید غده­های دختری با وزن حدود ۲۷۰-۲۶۰ گرم، تقریبا بدون وجود شانکر در ساقه زیرزمینی و با آلودگی صفر درصد در بوته­ها، از موثرترین تیمارها بودند و تفاوت معنی داری نیز با یکدیگر نداشتند. در بررسی تعداد سختینه در سطح غده نیز ایپرودیون­کاربندازیم، تیابندازول و کاربوکسین­تیرام WP ۷۵% هر کدام با غلظت ۵/۲ در هزار با میانگین تعداد سه سختینه روی هر غده، بیشترین تاثیر را در کاهش تعداد سختینه روی غده­های دختری داشتند. به­طور کلی، با توجه به نتایج به دست آمده، تمامی قارچ­کش­های بررسی شده، تاثیر مثبتی در کنترل بیماری و افزایش محصول داشتند؛ ولی ایپرودیون­کاربندازیم با غلظت ۵/۲ در هزار به­عنوان موثرترین قارچ­کش جهت کنترل بیماری شانکر ریزوکتونیایی سیب­زمینی معرفی شد.

سختینه, قارچ کش, جوانه زنی, ساقه زیرزمینی, غده دختری