شهریار زروکی - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه مازندران
حسنا ازوجی - کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه مازندران
سیده رقیه ساداتی امیری - کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه مازندران

توریسم صنعتی پویا و فراگیر است که طیف وسیعی از مزایا و ارزش­ها را برای سازمان­ها، جوامع و مناطقی که در این صنعت سهیم­ اند فراهم می­ کند. این صنعت با افزایش فعالیت اقتصادی و افزایش تنوع در آن و همچنین ایجاد انگیزه برای توسعه اقتصادی و سرمایه­ گذاری و افزایش اشتغال و درآمد موجب بهبود رفاه اقتصادی می­شود. از این­رو امروزه صنعت توریسم به عنوان یکی از مهم ترین صنایع دنیا مطرح بوده و اهمیت روزافزون آن موجب شده تا نه تنها به عنوان یک صنعت، بلکه به عنوان صنعتی درآمدزا، دارای قابلیت های فراوان رشد و توسعه و ایجاد اثرات مثبت اقتصادی و افزایش رفاه شناخته شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر بخش توریسم بر رفاه اقتصادی، در منتخبی از ۵۰ کشور جهان سال­های ۲۰۱۶-۲۰۰۴ انجام شده است. برای این منظور ابتدا شاخص رفاه اقتصادی (IEWB[۱]) با استفاده چهار جزء جریان مصرف، انباشت ثروت، توزیع درآمدهای فردی و سطح امنیت اقتصادی محاسبه شده و سپس مبتنی بر روش داده ­های تابلویی برآورد در قالب یک الگوی پایه و سه سناریو (بر اساس ویژگی صادرکنندگی سوخت، قرار داشتن در زمره کشورها برتر از حیث توریسم؛ و عضویت در سازمان همکاری اقتصادی و توسعه) صورت گرفت. نتایج حاکی از آن است که بخش توریسم و تولید ناخالص داخلی اثری مثبت؛ و تورم اثری منفی بر رفاه اقتصادی دارد. البته نوع و اندازه ی این اثرات بر رفاه اقتصادی در گروه های مختلف کشوری متفاوت است. به نحوی­که برای کشورهای صادرکننده­ ی سوخت نظیر ایران، اثرگذاری مثبت ارزش افزوده ­ی حقیقی توریسم بر رفاه اقتصادی کمتر از سایر کشورها بوده و در کشورهای برتر در صنعت توریسم، اندازه اثرگذاری بیشتر است. همچنین برای تورم و تولید نیز در گروه­ های سه­گانه از کشورها، اندازه­ی اثرگذاری متفاوتی بر رفاه اقتصادی مشاهده شده است. [۱] Index of Economic Well-Being

توریسم, رفاه اقتصادی, تورم, تولید, روش داده های تابلویی