پیش نگری شاخص های حدی بارشی و دمایی در دوره ۲۱۰۰-۲۰۲۶ بر اساس برونداد مدل های CMIP۶ (مطالعه موردی: مشهد)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 16، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-16-5_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 219
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ساناز چمانه فر

گروه علوم و مهندسی آب.دانشکده کشاورزی.دانشگاه فردوسی مشهد.ایران

محمد موسوی بایگی

گروه علوم و مهندسی آب- دانشکده کشاورزی - دانشگاه فردوسی مشهد

ایمان بابائیان

استادیار پژوهشکده اقلیم شناسی، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو ، مشهد، ایران

فرشته مدرسی

گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در این مقاله از بین ۲۶ شاخص حدی مشخص شده توسط ETCCDI، تعداد ۱۱ شاخص که کاربرد بیشتری در حوزه هواشناسی کشاورزی دارند، مورد مطالعه قرار گرفت و رفتار آن ها در دوره دیدبانی، تطابق آن ها با شاخص های مستخرج از داده های تاریخی مدل های منتخب CMIP۶ و پیش نگری آنها بررسی شد. دوره پایه ۲۰۱۴-۱۹۸۹ و دوره های آینده ۲۰۵۰-۲۰۲۶ (آینده نزدیک)، ۲۰۷۵-۲۰۵۱ (آینده میانه) و ۲۱۰۰-۲۰۷۶ (آینده دور) در نظر گرفته شدند. سه مدل ESM شامل ACCESS-CM۲ ، MIROC۶ و MRI-ESM۲-۰ برای انجام این تحقیق انتخاب شدند. از نرم افزارهای CMHyd و Rclimdex به ترتیب برای مقیاس کاهی داده های مدل های یاد شده و استخراج شاخص های حدی استفاده شد. نتایج نشان دادند از سه مدل یاد شده، مدل ACCESS-CM۲ توانمندی بهتری در مقایسه با سایر مدل ها در شبیه سازی شاخص های حدی دوره تاریخی دارد و لذا به عنوان مناسب ترین مدل جهت پیش نگری انتخاب شد. نتایج نشان دادند که بر اساس مدل منتخب نهایی، در سه سناریو و در سه دوره آینده نزدیک، میانه و دور در سطح اطمینان ۹۵ درصد، شاخص شب های سرد روند کاهشی معنادار و درصد شب های گرم روند افزایشی معنادار دارند و در سطح اطمینان ۹۰ درصد تعداد روزهای تابستانی نیز در سناریو خوش بینانه در آینده نزدیک، میانه و دور روند افزایشی معنی دار دارد و در سناریو میانه (آینده نزدیک و میانه) و در سناریو بدبینانه (تنها در آینده نزدیک) روند افزایشی دارد. علیرغم وجود تغییرات مثبت و منفی در بقیه ۸ شاخص حدی دمایی و بارشی در دوره های آینده، در هیچ یک از آنها در دو سطح ۹۰ و ۹۵ درصد تغییرات معنادار تشخیص داده نشد. آگاهی از چشم انداز آینده رخدادهای حدی بارشی و دمایی می تواند در برنامه ریزی های مدیریت آب، خاک و هواشناسی کشاورزی، به ویژه در برنامه در حال تدوین هفتم توسعه اقتصادی-اجتماعی کشور، مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها

رخدادهای حدی, مشهد, CMIP۶, CMhyd, RClimdex

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.