بهره برداری ازمنابع آبی با استفاده از رویکرد حسابداری آب (مطالعه موردی حد فاصل کشت و صنعت دهخدا تا ایستگاه مارد)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 16، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-16-5_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 146
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه باسره

. دانش آموخته گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز

محمدرضا شریفی

دانشیارگروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

حیدر زارعی

دانشیار گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

ارزیابی به عنوان یکی از گام های اساسی مدیریت یکپارچه منابع آب از مهم ترین مراحل برنامه ریزی و اجرای آن است. در این راستا، نظام حسابداری آب به عنوان ابزاری برای سازماندهی و ترکیب داده های گرد آوری شده از منابع مختلف به منظور تدوین یک سیستم اطلاعاتی و فراهم آوردن امکان ارزیابی یکپارچه سیستم های منابع آب از طریق پیوند بین داده های فیزیکی و اقتصادی معرفی می شود. منطقه مورد نظر محدوده ی مطالعاتی حوضه میانی کارون است. چارچوب حسابداری اقتصادی-زیست محیطی برای آب، پس از تدوین حساب های آب مربوط به منطقه، متناظر به سال زراعی ۹۳-۱۳۹۲، با استخراج نشانگرهایی به تحلیل وضعیت منابع آب پرداخته شد. سپس برای شبیه سازی و مشاهده اثرات سناریوهای مختلف الگوی کشت، سامانه آبی مورد مطالعه، شامل کلیه برداشت ها و ورودی های به کارون، در دوره زمانی ۹۳-۱۳۳۵ با کمک شبیه ساز WEAP مدل گردید. با کمک جداول حسابداری آب و محاسبه نشانگرهایی نظیر بهره وری ارزش افزوده، کارایی اقتصادی آب در منطقه و ..نتایج نشان داد بخش کشاورزی با مقدار ۷۴۶۱ میلیون مترمکعب بیشترین مقدار آب مصرفی را به خود اختصاص داده است بطوری که در بین محصولات کشاورزی گیاه نیشکر و ذرت دانه ای به ترتیب با مقدار ۶۵۴۵ و ۱۰ میلیون مترمکعب به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار آب مصرفی را دارند. بخش شرب و خدمات با مقدار ۲۳۲ میلیون مترمکعب و صنعت و معدن با مقدار ۸۵ میلیون مترمکعب از لحاظ مصرف آب به ترتیب در رتبه دوم و سوم قرار دارند. بر اساس نتایج به دست آمده از مدل تغییر الگوی کشت (کاهش ۵۰ درصدی گیاه نیشکر و جایگزینی گیاه چغندرقند به جای آن) و کاهش ۱۰ و ۲۰ درصدی گره زیست محیطی باعث بهبود سیستم منابع آب منطقه می شود.

کلیدواژه ها

حسابداری آب, مدیریت یکپارچه منابع آب, مدل WEAP, رودخانه کارون

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.