پایه های گزیده خوانی از داستان
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله نقد و نظریه ادبی، دوره: 4، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_NAQD-4-1_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 186
نویسندگان
استادیار زبان شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
به باور بعضی روانشناسان شناختنگر، بنیان فهم و ادراک آدمی بر نیروی سادهسازی و ساماندهی، یا بهاصطلاح بر «پراگنانز» دریافتهای تازه در طرحواره ها، یادآیندها و قالب های پیشساخته استوار است. چنین سازوکارهایی را روانشناسان، در چارچوب نظریه «گشتالت» تبیین کردهاند. بنا بر روانشناسی گشتالت، خوانش داستان نیز، خواه ساده باشد یا نقادانه، بسان هرگونه فرایند واریختسازی یا قلب معرفتشناختی، محصول تامل و تعمق در بخشهایی از متن به بهای ناخواندهگرفتن بخشهای دیگر است. به طور طبیعی، هیچ خوانشی نیست که همه جزئیات متن را در بر گیرد، زیرا این جزئیات تمامی ندارد. خواننده خود بهتجربه میداند که خوانش بالسویه همه جزئیات متن، اگر بسیار دور از روند عادی فهم نباشد، دستکم مقرون به صرفه او نیست. در پی همین صرفهجویی است که هم خوانش عادی متن و هم تحلیل نقادانه آن به عملی تقلیلگرایانه بدل میشود؛ یعنی در جریان خوانش، عملا از معانی بالقوه متن کاسته میشود. البته دامنه متصرفات مجاز خواننده در مضامین داستان نه چندان بیکران است که در نخستین نگاه به نظر میرسد، و نه چندان تنگ که معمولا از سوی بیشتر منتقدان تجویز میشود. در این میان، دامنه برداشتهای خواننده را نوعی سنت داستاننویسی و عرف داستانخوانی در دایره ای هرچند گسترده مهار میکند. در مقاله حاضر، از منظر مطالعات هرمنوتیکی به معرفی و بررسی پارهای از این پیشدانستههای مشترک میان خوانندگان داستان فارسی خواهیم پرداخت.کلیدواژه ها
هرمنوتیک ادبی, انتگریسم ادبی, ریزخوانی, روخوانی, گزیده خوانی, داستان های نوین فارسیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.