بازنمایی نقشهای جنسیتی در کتابهای تاریخ دانشگاهی ایران دوره میانه بر مبنای رویکرد تحلیل گفتمان وندایک
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: مجله نقد و نظریه ادبی، دوره: 6، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_NAQD-6-1_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 404
نویسندگان
PhD in Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
Associate Professor, SAMT Organization, Tehran, Iran
Assistant Professor in the Department of History, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده
ایدئولوژیها نظامهای باورهای بنیادین یک گروه و اعضایش هستند که با ایدههای اجتماعی و سیاسی سروکار دارند و به سلسله مراتب اجتماعی و مناسبات قدرت معنا می دهد و صورت بندی های نابرابر اجتماعی فرهنگی مانند جنسیت را طبیعی کرده و حقیقی می سازند. رویکردهای تحلیل گفتمان، متن را عرصه تجلی ایدئولوژی پنهان در زبان در نظر می گیرند که طبق رویکرد وندایک در راهبرد ایدئولوژیکی فاصله، نویسندگان با تاکید بر نکات مثبت «ما»، ویژگیهای مثبت «آنها» را به حاشیه میرانند. روایت گذشته در متون آموزشی تاریخ نیز مجالی برای بازنمایی این برساخته های ایدئولوژیک است که در شیوه های روایت و گزارش و بیان واقعیت گذشته خود را پنهان می کند. مساله مقاله حاضر آشکارسازی چنین راهبردهایی در بازنمایی نقش های جنسیتی در کتاب های دانشگاهی تاریخ ایران در دوره میانه از سامانیان تا قراخانیان در انتشارات سازمان سمت و ترجمه تاریخ ایران کمبریج است. بهمنظور آشکار ساختن تفاوتهای احتمالی در نگاه نویسندگان ایرانی و خارجی به نقش زنان در تاریخ ایران دوره میانه، چهارکتاب درسی بومی و دو کتاب مرجع غیربومی مرتبط به عنوان پیکره دادهها بهصورت کمی، کیفی و تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق مشخص شد با توجه به اینکه نویسندگان کتابهای تاریخ بومی و غیربومی مورد مطالعه قرار گرفته، از جنس مذکر هستند و ایدئولوژی های معاصر، نابرابری جنسیتی در تاریخ را بدیهی و طبیعی تلقی می کند، از مردان به عنوان گروه «ما» و از زنان بهعنوان گروه «آنها» یاد شدهاست.کلیدواژه ها
Critical Discourse Analysis, Ideology, Gender roles, university history textbooks, Iranian Medieval Historyاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.