بازنگری ورود آریایی ها به فلات ایران در پرتو آگاهی های جدید ژنتیکی (گورستان گوهرتپه، بهشهر)

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 323

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IJART-7-1_007

تاریخ نمایه سازی: 13 اسفند 1401

چکیده مقاله:

مسئله ورود مهاجران آریایی به فلات ایران همواره از اهمیتی ویژه برخوردار بوده است. گرچه پژوهش های دیرپای زبان شناسی و بعدها باستان شناسی نتوانست به طور قطع به مجادله پیرامون این موضوع خاتمه دهد اما ژنتیک جمعیت ها و به ­ویژه ژنتیک ­باستانی توانست تا حدود زیادی سهم باستان شناسی، انسان شناسی و زبان شناسی در این بحث را روشن و نتایج کاربردی درباره­ منشا، مهاجرت و سهم خزانه ژنتیکی ایرانیان از این مردمان مهاجر را ارائه کند. در این پژوهش نتایج استخراج موفقیت­آمیز DNA  باستانی از استخوان های انسانی منتسب به عصر آهن (هزاره نخست پیش از میلاد و بلافاصله پس از ورود مردمان آریایی به ایران) در محوطه­ گوهرتپه جنوب شرق دریای مازندران ارائه شده است. مقایسه­ شناساگرهای ژنتیکی مردمان عصر آهن این محوطه با مردمان پیش از عصر آهن و همچنین ساکنین امروزی این ناحیه­ جغرافیایی، در کنار مروری اجمالی بر نتایج ژنتیک باستانی مردمان ایرانی که توسط متخصصین دیگر انجام پذیرفته، همگی در تائید این گزاره هستند که گرچه تاثیر جمعیت هایی که در تاریخ، آریایی خوانده شده­اند بر خزانه­ ژنتیکی ساکنین بومی سرزمین ایران چندان قابل توجه نبوده، ولی نمی توان اثرات فرهنگی چشمگیر بر روی زبان و آرایه های آئینی جدید را نادیده انگاشت. مردمان امروزی ساکن در ایران اساسا نوادگان هزاران نسل از دودمانی هستند که ریشه در پارینه­سنگی جدید (حوالی ۴۰ هزار سال پیش) داشته و در ادوار سپسین با تاثیرپذیری از دیگر فرهنگ های مهاجر، در نهایت پدیدآورنده­ هویت زیستی- فرهنگی ساکنین امروزی فلات ایران گردیده اند.

نویسندگان

حامد وحدتی نسب

دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تربیت مدرس

زهره انواری

استادیار گروه انسان شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

محمد قمری فتیده

استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه مازندران

امیرسامان شیخ الاسلامی

دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس

محمدتقی اکبری

دانشیار گروه ژنتیک پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس

نغمه لسانی

کارشناس آزمایشگاه ژنتیک پزشکی