محسن نظام سوار - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت شهری، موسسه آموزش عالی آپادانا شیراز، ایران
اسما عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت شهری، موسسه آموزش عالی آپادانا شیراز، ایران

توسعه شهرنشینی و پیدایش مناطق کلان شهری در کشورهای جهان سوم با توسعه شهرنشینی در کشورهای جهان صنعتی غرب که از فردای انقلاب صنعتی در کشورهای مذکور آغاز گردید بسیار متفاوت است . هجوم سیل آسای روستاییان به شهرها بویژه شهرهای بزرگ در کشورهای در حال توسعه را باید در از هم پاشیده شدن نظام های سنتی تولید روستایی از یک سو و وجود فرصت های شغلی مناسب از سوی دیگر جستجو کرد. مهاجران به محله های مهاجرنشینی هجوم می برند که در حاشیه شهرها مانند قارچ رشد می کنند و آنان در جایی که »حاشیه گندآبی یا آپاندیس نواحی شهری « نامیده می شوند سکنی می گزینند. بسیاری از آنها در شرایطی زندگی می کنند که از کمترین امکانات اولیه نیز بی بهره اند . همزمان با افزایش مکانهای آلونک نشین ، شاهد گسترش بی رویه نابرابری های اجتماعی و فرهنگی ، فقر، بیکاری ، بزهکاری ، بیسوادی هستیم .زاغه ها، الونک ها و خانه های خود انگیخته نتیجه کاربری ارضی نابرابر بین بخش های مختلف شهری است که بصورت های مختلف زمین ها را در خارج از محدوده ها در اشغال خود دارند. حلبی آبادها بدون امکانات بازآفرینی ، از لحاظ اشتغال و دیگر منابع می توانند حتی ریشه در مناطق روستایی داشته باشند . بیشترین امید آنها به کار در شهر می باشد. در راستای این بررسی ، می توان متغیرها و عوامل زیادی را برشمرد که هر یک بنوعی بر چگونگی زیست شهری تاثیر گذار هستند. مناطق حاشیه نشین شیراز از جمله پدیده هایی ست که تاثیرات منفی بسیاری را بر شهر شیراز، محیط زیست و امور سیاسی و اقتصادی برجای می گذارد.شرایط فیزیکی - کالبدی این زاغه ها عبارت است از تراکم بالانی جمعیت ، فقدان تسهیلات مناسب زندگی ، کمبود خدمات اولیه زیربنایی ، محیط زیست آلوده و غیربهداشتی . همچنین در این محل ها درصد بالایی از بیسوادی ، بیکاری ، جنایت و ناهنجاری های روانی مشاهده می گردد. مقاله حاضر با تاکید بر زمینه های شکل گیری مسایل اجتماعی در شهر، بر آنست تا حاشیه نشینی و آثار اجتماعی و فرهنگی بر آن را مورد مطالعه قرار دهد.

حاشیه نشینی ،فرهنگ شهری ، شهر شیراز فقر، جرم، بیکاری ، ، نابرابری اجتماعی ، تنوع فرهنگی