اسماعیل نوید - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران-سازه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، مراغه، ایران
احمد ملکی - استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، مراغه، ایران

در دهه اخیر، تعداد خرابی های حجیم و فاجعه بار در سازه ها که عمدتا ناشی از بارگذاری های غیرعادی و پیش بینی نشده از قبیل بمب گذاری های تروریستی ، برخورد وسایط نقلیه یا هواپیما، آتش سوزی ، انفجار گازها و. .. می باشند و می توانند منجر به خرابی کل سازه و یا بخش بزرگی از آن گردند، به نحو چشمگیری افزایش یافته است . مطالعات صورت گرفته نشان دادهاند که وجود مهار بند و المانهای باربر جانبی به منزله ی المان اضافی در کاهش گسترش خرابی بسیار موثرند. جالب تر اینکه حتی اگر خود المان مهار بند در طبقه ی همکف که ستون حذف شده در اثر واقعه حذف شود، باز هم تاثیر مهار بندهای فوقانی قابل توجه است . در این مقاله تاثیر هندسی تیر پیوند در خرابی پیشرونده قابهای فولادی ده طبقه با مهاربند برون محوری مورد بررسی قرارگرفته است . برای این منظور در ابتدا سازه های مورد بررسی معرفی شده و با استفاده از آیین نامه استاندارد ۲۸۰۰ طراحی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. سپس ، با استفاد از روش المان محدود خرابی پیش رونده سازه های طراحی شده بر اساس حذف ستون بررسی شده است . هندسه تیر پیوند که پارامتر متغیر می باشد شامل نوع رفتار خمشی ، برشی و خمشی -برشی می باشد، که بر این اساس هندسه مقطع و طول تیر به صورت مطالعات پارامتریک در نظر گرفته شده است . در انتها انهدام پیشرونده بر روی مدل ساختمان با سه نوع آنالیز حذف ستون کناری ، ستون مرکزی و ستون بین کناری و مرکزی که توسط آیین نامه های انهدام پیشرونده توصیه شده است شبیه سازی شده است . نتایج نشان می دهد که با تغییر محل حذف ستون از ۱ به ۲ و از ۲ به ۳ به طور میانگین بین ۷۶% تا ۸۹% کاهش تغییرمکان مشاهده می شود. استفاد از تیر پیوند کوتاه و متوسط باعث کاهش حداکثر تغییرمکان قائم و تغییرمکان ثابت قائم در محل حذف ستونها می شود.

قاب مهاربندی واگرا، خرابی پیشرونده، حذف ستون، تیر پیوند، روش المان محدود.