بررسی تصویرگری نقوش انسانی در سفالینه های ایرانی ، با تاکید بر سفالینه های متعلق به پیش ازمیلاد

تپه های باستانی ایرانی ، یکی از خاستگاه های پیدایش سفالینه ها باستانی ایرانی است که کهن ترین نمونه های تصویرگری را در خود به یادگار دارد. برخی از این تپه ها عبارت از، تپه سیلک کاشان، تپه حصار دامغان، تپه هگمتانه ، شوش، تپه گیان نهاوند و ... هستند. این تپه ها سکونتگاه های مردمان کشاورزی است که در ساخت سفالینه ها نیز توانایی شگرفی داشته اند. آنها ظروف سفالین نخودی یا صورتی رنگ را با شکل های و نقوش خلاصه شده انسانی و اشکال ساده شده حیوانی و نقوش هندسی به رنگ های سرخ، قهوه ای و سیاه می آراستند. در عصر مس و سنگ در حدود ۳۵۰۰ پیش از میلاد، این گونه سفالینه نگاری در شوش به اوج کمال و ظرافت رسیده بود. در این بازه زمانی تاریخی ، استفاده از نقوش و بکارگیری خطوط ترسیمی به حد بالایی از دقت و ظرافت رسیده بود به گونه ای که هماهنگی کم نظیری در کلیت سفالینه به چشم می خورد. در دوران نوسنگی که همزمان با اهلی کردن جانوران، کشاورزی و گله داری بوده است ، سفال به عنوان یکی از عوامل انتقال مفاهیم که نتیجه تغییر و تحولات دوران نوسنگی بوده، ظاهر شده و به وسیله اشکال و تزیینات غنی خود، گویاتر از دیگر دست آفریده های ایرانیان، مفاهیم هنری دوران خود را بیان کرده است . به نظر می رسد سفالگری بعد از سبدبافی ، کهن ترین صنعت بشری بوده است ، تزیینات کهن ترین سفال های منقوش تقلید از سبدبافی را به وضوح نشان می دهد. در پژوهش حاضر با هدف معرفی آثار سفالینه های ایرانی در دوران پیش از میلاد که مزین به تصویر انسان ها است ، به واکاوی این نقوش در مجموعه های تاریخی ایرانی از جمله تپه های تاریخی در مناطق مختلف ایران پرداخته شده است .

کلیدواژه ها:

سفالینه ، ایران ، پیش از میلاد ، انسان ، تصویرگری .