شهباز مرتضوی - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دوران اسلامی دانشگاه محقق اردبیلی
حبیب شهبازی شیران - دانشیار گروه باستان شناسی دوران اسلامی دانشگاه محقق اردبیلی
سیدمهدی حسینی نیا - استادیار باستان شناسی دوران اسلامی دانشگاه محقق اردبیلی

یکی از نواحی بسیار ارزشمند تاریخی در گیلان تالش است . بررسی های اخیر باستان شناسی در این منطقه نشان دهنده این واقعیت می باشد که تالش زیستگاه مردمان متمدنی بوده است . آثار پیدا شده بیانگر این است که تالش در دوران باستان محل سکونت اقوام گوناگونی بوده است . در دوران اسلامی نیز آثاری با ارزشی را از ادوار مختلف اسلامی را در خود جای داده که از جمله آن، می توان به انواع گونه های معماری اشاره کرد. این مقاله برآن است تا با دید تحلیلی به استخراج مفهوم و مولفه های معماری ایرانی دست یافته و بعد از چگونگی کاربرد این مولفه ها در تزئینات معماری با هدف احیای هویت آن را مورد اشاره قرار دهد. نتایج پژوهش نشان می دهد، معماری ایران در دوران اسلامی به مثابه کارامدترین ابزار خلق فضا توانسته آثار درخشان و ماندگاری را در معماری شهرستان تالش به وجود آورد. بیشترین آثار تاریخی و فرهنگی تالش در نواحی کوهستانی قرار دارد. تزئینات معماری در بناهای این منطقه به صورت: گچبری ، سقف لمبه کوبی ، کتیبه های سفالی با خط کوفی و کاشی کاری با نقش شاهان و شکار می باشد. بیشترین آثار متعلق به بعد از صفویه تا زمان حاضر است . شالوده اصلی بناها از سنگ ، گل ، آجر و چوب می باشد. متاسفانه به دلیل کوهستانی بودن این منطقه سرعت و سهولت دسترسی به این محوطه ها کاری طاقت فرسا است .

تزئینات معماری ، بناهای اسلامی ، شهرستان تالش .