بررسی ملاحظات فرهنگی در رنگ گزینی شیخ محمد سبزواری

فرهنگ عامه یا فولکلور را مجموعه ای از دانستنی ها و اعمال و رفتاری دانسته اند که در میان عامه مردم، سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود. در فرهنگ عامه ایرانیان، رنگ ها معانی و مفاهیم خاص خود را دارند، چنانکه نگارگران ایرانی آن را به مثابه ابزاری کارآمد در بیان هنری خویش به کاربرده اند از جمله شیخ محمد سبزواری که از نگارگران مکتب مشهد بوده و در مصورسازی نسخه هفت اورنگ شاهزاده ابراهیم میرزا همکاری داشته است . این نسخه مشتمل بر ۲۸ نگاره است که از این بین ده نگاره منسوب به شیخ محمد است . پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که شیخ محمد سبزواری در گزینش رنگ ، چه عناصری از فرهنگ عامه ایرانیان دوره صفویه را مدنظر قرار داده است ؟ هدف پژوهش ، بررسی ملاحظات فرهنگی در رنگ گزینی شیخ محمد سبزواری در نگارههای منسوب به او در هفت اورنگ ابراهیم میرزا بر اساس نظریه رنگ ایتن است . روش این پژوهش توصیفی - تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای - اسنادی است . یافته های پژوهش نشان می دهد که کاربرد رنگ در نگارههای منسوب به شیخ محمد در هفت اورنگ ابراهیم میرزا، علاوه بر نمایش عناصر مادی از قبیل پوشاک، ابزار( ادوات و دست بافته ها) و بنا، منطبق با فرهنگ عامه و زندگی روزمره مردمان دوره صفویه ، برخی سنت های رفتاری فرهنگ عامه شامل آداب و رسوم، عرف وعادات و شیوههای قومی آن دوره را نیز بیان می کند.

کلیدواژه ها:

هنر عصر صفوی ، مکتب کتاب آرایی مشهد ، هفت اورنگ ابراهیم میرزا ، فرهنگ عامه ، شیخ محمد سبزواری