بررسی سیر تحول کالبدی کاروانسرای تاریخی طرلاب قم

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران، شهرسازی، محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب
  • کد COI اختصاصی: ICACU02_1298
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 473
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اصغر محمدمرادی

استاد گروه مرمت، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

حسین راعی

استادیار گروه مرمت، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

فرزانه رحیمی جعغری

دانشجوی کارشناسیارشد مرمت و احیا بناها و بافتهای تاریخی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

چکیده

بناهای بین راهی در دورههای مختلف تاریخی از اهمیت ویژهای برخوردار بوده اند. این امر منجر به تنوع در ساخت این عناصر و کارکرد آنها شدهاست . کاروانسراها از جمله بناهایی هستند که در مسیر راههای تجاری و مذهبی به منظور پذیرایی از کاروانها و امنیت راهها ساخته می شدند. کاروانسرای طرلاب قم ، در مسیر جاده تاریخی قم به سلطان آباد به دلیل پذیرایی از کاروانهای زیارتی قم و کربلا از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است و تا دوره پهلوی با تغییر کارکرد به مسکونی به فعالیت خود ادامه داده است اما هم اکنون در معرض نابودی است و عرصه و حریم آن مورد دخل و تصرف قرارگرفته است . شناخت این اثر می تواند اهمیت تاریخی و میزان تاثیرگذاری آن در معماری منطقه را هویدا کند و با توجه به روند رو به رشد تغییرات، موجب تصمیم گیری مطلوب دست اندرکاران شود. هدف از این پژوهش معرفی کاروانسرای تاریخی طرلاب، به عنوان یک الگو از کاروانسراهای قرون اولیه هجری (پیش از دوره صفوی )، و همچنین شناخت تغییرات و ساخت وسازهای صورت گرفته در عرصه و حریم این بنا است . پژوهش حاضر کاربردی است و در آن از روش تحقیق تفسیری -تاریخی استفاده می شود. این تحقیق به این نتیجه رسیده است که کاروانسرای طرلاب قم در دوره پیش از صفوی ساخته شده و در دوران مختلف تاریخی به دلایل متعدد دستخوش تغییرات کالبدی و عملکردی فراوانی شده است . اغلب تغییرات در دوران معاصر و پس از اصلاحات اراضی و زلزله های پیاپی استان قم اتفاق افتاده است . این امر منجر به متروک و رها شدن کاروانسرا، دخل و تصرفات کالبدی در عرصه بنا و بروز معضلات اجتماعی و فرهنگی در روستای طرلاب شده است .

کلیدواژه ها

کاروانسرای طرلاب، بناهای بین راهی ، قم ، پیش از صفوی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.