سعیده صنم نو - دانشجوی مقطع کارشناسی مهندسی شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سمیرا صنم نو - دانشجوی مقطع کارشناسی مهندسی شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سعید شربتی - مربی دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

خلیج گرگان تنها خلیج ایران در آب های سواحل جنوبی دریای کاسپی است که اخیرا به همراه کاهش سطح آب در دریای کاسپی دچار خشکی زدگی شده است . جهت جلوگیری از خشکی زدگی کامل خلیج ، لایروبی کانالهای ارتباطی خلیج با دریا در دستور کار دولت قرار گرفت . اما مسئله لایروبی نیز مانند دیگر مسائل مرتبط با محیط زیست موافقت ها و مخالفت هایی را به دنبال داشته است . در این مطالعه دیدگاه موافقان و مخالفان لایروبی کانالهای ارتباطی خلیج گرگان به عنوان یک اقدام ضروری بررسی گردیده و اثرات و پیامدهای لایروبی و عدم لایروبی کانالها نیز تجزیه و تحلیل گردیده است . همچنین در این مطالعه نسبت به معرفی بهترین کانالها برای احداث به لحاظ آیندهنگری و اکولوژیکی پرداخته شده است . کانالهای چاپاقلی و آشورآده به عنوان بهترین کانالها برای انجام لایروبی به جهت تامین آب برای خلیج مطرح شدهاند. اما لایروبی کانالهای مذکور تنها به عنوان یک راهکار کوتاه مدت می تواند مثمرثمر باشد، چراکه کاهش سطح آب دریای کاسپی و رژیم رسوبگزاری سبب انسداد مجدد این کانال در آینده بسیار نزدیک خواهد شد. نتایج مدلسازی های انجام گرفته بر پایه آیندهنگری بیان می دارد که خلیج گرگان برای بیرون رفت از بحران فعلی و آینده نیازمند احداث یک کانال جدید اکولوژیکی با ویژگی تعویض آب بیشتر و ارتباط پایدار با دریا بدون نیازمندی به لایروبی های مجدد به واسطه کاهش سطح آب در دریای کاسپی می باشد. کانال اکولوژیکی انزان با اتصال به عمیق ترین بخش خلیج گرگان و با توجه به سناریوهای کاهش سطح تراز آب دریای کاسپی می تواند گزینه مناسبی برای بیرون رفت از بحران خلیج گرگان باشد که نیازمند بررسی های بیشتر توجه متخصصین و مسئولین خواهد بود.

خلیج گرگان، لایروبی ، کانال چپاقلی و آشورآده،کانال اکولوژیکی انزان.