سنجش و تحلیل میزان تاب آوری شهری و ارائه راهکارهایی جهت افزایش آن (نمونه موردی : شهر ترک)

بلایا و سوانح طبیعی در قرون متمادی همواره جوامع انسانی را مورد تهدید قرار داده و در حوزه های مختلف اجتماعی ، اقتصادی ، سکونتی ، زیست محیطی و... زندگی انسان ها را به مخاطره انداخته است . تا اواخر قرن نوزدهم رویکرد و نگرش غالب در موضوع کاهش آسیب پذیری در مقابله با حوادث مبتنی بر مفاهیم نظری مدیریت بحران بود. اما با گذاشت زمان نگاه های کارشناسی به وجه اجتماعی مبحث آسیب پذیری ، توسط کارشناسان و اندیشمندان جدی تر شد و تفکر غالب مدیریت بحران و تمرکز صرف بر کاهش آسیب پذیری جای خود را به مفهوم جدیدی به نام تاب آوری در مقابل سوانح داد. هدف از این پژوهش سنجش و تحلیل میزان تاب آوری شهر ترک و ارائه راهکارهایی جهت افزایش آن می باشد. رویکرد غالب این تحقیق پیمایشی می باشد. از طرفی پیمایش حاضر از نوع توصیفی و اکتشافی است . این پژوهش پس از بررسی رویکردها و تعاریف مختلف تاب آوری شهری باهدف سنجش و تحلیل میزان تاب آوری شهری بدون در نظر گیری بحران خاصی بلکه با نگاهی کلی به بررسی این مسئله در شهر ترک پرداخته است . با بررسی وضعیت شهر ترک در ۳۰ شاخص منتخب که در ۵ دسته بندی کلی اجتماعی - فرهنگی ، اقتصادی ، کالبدی - محیطی ، زیرساختی ، نهادی - مدیریتی قرار گرفته است ، میزان تاب آوری شهر ترک در ابعاد بررسی شده و همچنین تاب آوری کلی شهر ترک محاسبه شده است . اطلاعات لازم هر شاخص از طریق مطالعه اسنادی و کتابخانه ای و همچنین پر کردن دو نوع پرسشنامه (مردمی و کارشناسانه به دست آمده تا وضعیت شهر ترک در هر شاخص مشخص شود. در نهایت با کمی سازی داده ها از طریق طیف لیکرت، وزن دهی معیارها و زیر معیارها در محیط نرم افزار expert choice با اعمال نظر کارشناسان و استفاده از نرم افزارexcel، و SPSS میزان تاب آوری شهرترک محاسبه شده است . تاب آوری کل در این روش ۹۲,۲ محاسبه شده که با اختلاف ۰۸,۰ از میانه نظری که عدد ۳ در نظر گرفته شده کمتر می باشد. در یک مقایسه کلی تاب آوری اجتماعی - فرهنگی با مقدار ۰۹,۳ و تاب کالبدی - محیطی با مقدار ۰۲,۳ از میانه نظری بیشتر بوده و در وضعیت بهتری نسبت به ابعاد زیرساختی با مقدار عددی ۸۷,۲و نهادی مدیریتی با مقدار ۹۵,۲ قرار دارند. تاب آوری زیرساختی با عدد ۹۸,۲ و تاب آوری کل با مقدار ۹۲,۲ با اختلاف کمی از میانه نظری کم تر می باشند.

کلیدواژه ها:

تاب آوری شهری ، مدیریت بحران ، آسیب پذیری ، شهر ترک.