خوانش معماری خانه های دزفول با هدف کشف اصول و الگوهای پایدار معماری

دزفول شهری است در شمال استان خوزستان با آب و هوای گرم و نیمه مرطوب و با محله های تاریخی که روزگاری بسیاری از خانه های تاریخی را متناسب با بستر، اقلیم و طبیعت منطقه در خود جای داده بود، اما به دلیل تغییر سبک زندگی ، طرح های توسعه و آسیب های جنگ تحمیلی و ... بخش وسیعی از بافت تاریخی آن دچار آسیب و تغییر شده است ، و امروزه شاهد تحول در الگوهای ساخت مسکن بدون توجه به اقلیم و بوم این منطقه می باشیم ، صرف نظر از جنبه های مثبت و منفی این تحولات، لزوم بازشناسی اصول و الگوهای معماری خانه های دزفول بعنوان یک شهر پایدار، امری ضروری بنظر می رسد. در این تحقیق تلاش شده تا از طریق بررسی تعداد ۳ خانه از خانه های بجامانده تاریخی در دوران قاجاریه به کشف اصول و الگوهای معماری پایدار این خانه ها دست یافت . پرسش اصلی تحقیق آن است که در خانه های بومی دزفول چه اصول و الگوهایی رعایت می شده؟ و چه تاثیری در شکل گیری معماری پایدار داشته است ؟ روش تحقیق ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای و میدانی است . نتیجه تحقیق آن است که در خانه های سنتی دزفول تعداد ۸ اصل متناسب با اقلیم و بستر و طبیعت منطقه شکل گرفته که تشکیل یک الگوی خاص خود داده و آنرا از سایر خانه های بومی سایر اقلیم ها متمایز کرده، این اصول شامل : معماری پلکانی ، نیمه درونگرایی ، استفاده از فضای زیرزمین و دستکند همچون شوادان و شبستان، دارای حیاط های متعدد و کم مساحت ، فاقد باغچه و حوض، دارای ایوان های عمیق ، و استفاده از فضای پیش بام و بام و نقوش گوناگون آجری با دلایل اقلیمی است .

کلیدواژه ها:

گونه شناسی مسکن ، خانه های دزفول ، معماری پایدار ، معماری سنتی دزفول ، اقلیم ، هویت شهری