تاثیر مذهب شیعه بر ساختار شهرهای جنوب هند در قرون میانی (قرن ۸ تا ۱۱ هجری )؛ با تمرکز بر حیدرآباد هند و اصفهان

با روی کار آمدن حکومت های مسلمان در شبه قاره هند و به خصوص با گسترش تفکرات شیعی در جنوب هندوستان، ارتباط فرهنگی تنگاتنگی مابین این حکومت ها و کشورهای مسلمان همسایه و در راس آن ها ایران شکل گرفت . این پژوهش بناهای دینی - حکومتی در مناطق جنوبی هند (دکن ) را موردبررسی قرار می دهد. همچنین در یک مقایسه تطبیقی ساختار شهرهای مهم این نواحی نظیر حیدرآباد هند را با اصفهان ایران در قرون ۱۷ و ۱۸ میلادی موردبررسی قرار می دهد. طبق بررسی های صورت گرفته معماری جنوب هند در دورههای حکومتی شیعیان (قطب شاهیان)، تحت تاثیر مستقیم معماری صفویه در ایران بوده است . حیدرآباد هند که از جهت شباهت های زیادش به ”اصفهان نو” معروف شده، علاوه بر الهام گیری در اسکلت بندی شهری ، در عناصر شهری مانند میدان، مسجد، مدرسه ، باغ، قلعه ، مقبره، مجموعه های مذهبی و کاخها از نمونه های ایرانی برداشت های مستقیم و غیرمستقیم داشته است . نتایج اولیه به دست آمده از این پژوهش حاکی از این است که برخی از بناهای وابسته به حکومت ، با تداومی چند صدساله در این شهرها حضور چند برابر دارند، درحالی که برخی دیگر از این کاربری ها طی گذر زمان و به دلایل متنوعی ، در بناهای شهرهای جنوب هند، دیده نمی شوند .

کلیدواژه ها:

تفکر شیعی ، معماری اسلامی ، حیدرآباد ، اصفهان ، قطب شاهیان ، صفویان