تحلیل نمادها و نشانه ها در مساجد معاصر ایران

مقوله نشانه شناسی آثار معماری با وجود قدمت نسبتا زیاد هنوز در ادبیات معماری معاصر کشورمان امری کمتر شناخته شدهاست. و اغلب تحقیقات بیشتر از محدودهی باستانشناسی یا تاریخنگاری فراتر نرفته است. با توجه به جایگاه والای بنای مسجد درشهرهای ایران و با عنایت به تحولات فرمی مساجد معاصر در دهه های اخیر، نشانه شناسی مساجد معاصر ایران اهمیت می یابد.در این راستا و در این پژوهش، ابتدا با بهره گیری از منابع مکتوب، روشهایی برای نشانه شناسی وجوه کیفی و عینی فرم مساجدمنتخب معاصر طرح شد، سپس، در مراحل مختلف با روش های توصیفی- تحلیلی، مقایسه تطبیقی و تحلیل عوامل دخیل درنشانه شناسی مخاطبان عام و خاص از مساجد معاصرمنتخب انجام گرفت. در نهایت و بر اساس یافته های تحقیق به نظر می رسدکه مخاطبان معانی نشانه های مساجد معاصری که مشابهت بیشتری با مساجد گذشته داشته اند، نسبت به مساجد نامتعارف ومتفاوت با مساجد گذشته ایران بهتر درک نموده اند. همچنین بر مبنای نتایج پژوهش، علاوه بر فرم، آرایه ها و عناصر نمادینیهمچون گنبد، مناره و محراب، معانی الهی فرم ها، معنویت فضایی و آرامش روحانی و رویداد نماز جماعت، مهم ترین نشانه هایمساجد معاصر ایران در بافت شهری از نظر مخاطبان هستند.

کلیدواژه ها:

نشانه شناسی ، معماری ، مساجد معاصر ، ایران