مهناز علی زاده مقدم قراگونی - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشکده مهارت و کارآفرینی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
پیمان نقی پور - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران
علیرضا اشرف نهند - کارشناس ارشد مهندسی معماری، مدرس دانشکده مهارت و کارآفرینی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
الناز شکویی زاده - کارشناس ارشد مهندسی معماری، هیات علمی دانشکده مهارت و کارآفرینی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

جایگاه و رتبه معماری قاجار در تاریخ معماری گذشته ایران (قبل از عصر جدید) قابل بحث و تامل است . به طور خلاصه ، معماری قاجاریه ادامه معماری دوره های پیشین به ویژه صفویه است . در بسیاری از موارد به دلیل ورود عناصری مانند خیابان و میدان به ایران و همچنین سفر به اروپا و... تغییراتی در معماری قاجار رخ می دهد و معماری بر اساس این عناصر شکل می گیرد. بدین منظور سده سیزدهم هجری قمری در ایران مقارن با بخشی از حکومت ۱۴۶ ساله سلطنت قاجاریان است . در طی مدت حکومت قاجاریان، تحولات بسیار زیادی در شئون مختلف مملکت صورت گرفت . جامعه سنتی ایران در مواجه با نسیمها و گاها تندبادها ی مدرنیته قرار گرفت و بسیاری از هنجارها ی اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و هنری دستخوش تغییرات شد. معماری ایران نیز تحت تاثیر این تحولات قرار گرفت و پیکره معماری سنتی ایران و اصول نظری و شی وه های اجرایی آن در مقابل شرایط جدیدی قرار گرفت . هدف از این پژوهش بررسی معماری مساجد ایران در دوره قاجار است که نسبت به دوره های پیشین دچار تغییرات زیادی در ساخت و تزئینات معماری شده است . در این پژوهش با راهبرد توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر اسناد تاریخی و پرونده های ثبتی و بررسی های میدانی و مستند نگاری مساجد ایران در دوره قاجار به بررسی معماری و تزئینات مساجد پرداخته شد و با مطالعات کتابخانه ای بر پایه ی روش تفسیری - تاریخی ، تاریخچه بناها و عوامل تاریخی موثر بر تغییرات این مساجد مورد بررسی قرار گرفت .

معماری ، مساجد ایران، دوره قاجار، طراحی ، بناها، تزئینات.