فرزانه صلاحی مهر - کارشناس ارشد مهندسی معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز
پریسا هاشم پور - دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلام ی تبریز

مسکن بعنوان انسانی ترین موضوع معماری باید قادر به افزایش کیفیت زندگی انسان با پاسخگویی به نیازهای وی در مسکن باشد. مسکن باکیفیت باید در وهله اول نیازهای اساسی انسان را پاسخ داده و امنیت و آسایش وی را تامین نماید تا در وهله بعد فرصت رشد و تعالی برای وی فراهم شده و به نیازهای معنوی متناسب با فرهنگ او پاسخ داده شود.مساکن امروزی تنها جنبه مادی نیازهای انسان را تامین میکنند؛ بطوریکه صرفا جایگاه سرپناه داشته و از کارکردهای فرهنگی _ اجتماعی مسکن غافل ماندهاند. این پژوهش برآن بوده تا با بهره گیری از رویکرد پایداری فرهنگی بعنوان یکی از مهمترین رویکردهای تامین کیفیت زندگی ، به تبیین رابطه بین دو مفهوم پایداری فرهنگی و کیفیت مسکن بپردازد.سوال پژوهش این است که بهره گیری از پایداری فرهنگی به چه طریقی و با داشتن چه مشخصه هایی میتواند منجر به ارتقاء کیفیت زندگی انسان و تامین نیازهای وی در مسکن شود؟ روش تحقیق ، توصیفی _تحلیلی ، روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و شیوه تجزیه وتحلیل اطلاعات، استنباطی است .نتایج تحقیق نشان میدهد که در تبیین رابطه موجود، پایداری فرهنگی در بخشهایی از تعریف خود(خواسته ها و نیازهای انسانی )، دارای روابط متقابلی با عو امل سازنده کیفیت مسکن شامل نیازهای انسان و مشخصات کالبدی محیط مسکونی است و در بعد فرهنگی کیفیت مسکن ، نیازهای انسان در ارتباط با ارزشهای فرهنگی وی هستند. پایداری فرهنگی در بعد هویت فرهنگی ، ارزشهای ایرانی _اسلامی را مدنظر قرار میدهد که بدنبال پاسخگویی به مراتب مختلف نیازهای ثابت انسان در تناظر مراتب نفس وی هستند. از طرفی بعد توسعه فرهنگی در معماری بدنبال پاسخگویی به نیازهای متغیر انسان میباشد که براساس شرایط زمان شکل گرفته اند. درنهایت ارتباط ابعاد پایداری فرهنگی با انواع نیازهای انسان(ثابت و متغیر) بعنوان بخشی از مدل کیفیت مسکن و ارتباط این نیازها با بعد کالبدی مسکن بعنوان بخشی دیگر از مدل کیفیت مسکن ، منجر به ارتقاء کیفیت مسکن از منظر پایداری فرهنگی میگردد.

کیفیت ، ارتقاء کیفی ، مسکن ، فرهنگ ، پایداری فرهنگی ، نیازهای انسان