خوشه بندی چاه های مشاهداتی آبخوان دشت خوی از نظر کیفیت آب با استفاده از روش K-Means
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: مجله هیدروژئولوژی، دوره: 7، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_HYDTR-7-1_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 378
نویسندگان
دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
هدف این مطالعه، پهنهبندی چاههای مشاهداتی موجود در آبخوان دشت خوی با استفاده از روش K-Meansاست. دادههای مورداستفاده از چهارده پارامتر کیفی آب زیرزمینی شامل مجموع کاتیونها، مجموع آنیونها، هدایت الکتریکی (EC)، (pH)، مقدار کل مواد جامد حل شده (TDS)، نسبت جذب سدیم (SAR)، سختی کل (TH)، درصد سدیم (Na%)، منیزیم (Mg۲+)، کلسیم (Ca۲+)، سدیم (Na+)، سولفات ((SO۴۲-، کلر (Cl-) و بیکربنات (( تشکیل شدهاند. نمونههای آب از ۲۶ چاه مشاهداتی برداشت و تحلیل شده است. بهینه تعداد خوشهها با روش خوشهبندی K-Means با نرم افزار Excelstat مشخص گردید. تعیین تعداد بهینه خوشهها بین دو و پنج مورد آزمون قرار گرفت و جهت تعیین کیفیت آب زیرزمینی از نمودار ویلکوکس استفاده شد. نتایج نشان داد که تعداد بهینه خوشهها چهار بوده و بنابراین، آبخوان دشت خوی را ازنظر کیفیت آب میتوان به چهار ناحیه متمایز تقسیم نمود. وسعت ناحیه اول معادل ۳/۲۱۴ کیلومترمربع (۱۴/۵۱ درصد مساحت کل دشت) میباشد که دارای آب بسیار مطلوب برای کشاورزی و شرب است. ناحیه دوم ۱/۵۰ کیلومترمربع (۹۵/۱۱ درصد) و ناحیه سوم ۷/۵۲ کیلومترمربع (۵۷/۱۲ درصد) از دشت را شامل میشوند که بهترتیب، دارای آب با کیفیت متوسط و بسیار نامطلوب هستند. ناحیه چهارم دارای آب با کیفیت ضعیف میباشد که مساحت این ناحیه معادل ۹/۱۰۱ کیلومترمربع (۳۱/۲۴ درصد) است. بالا بودن مقدار EC و SAR در خوشه سوم علت نامطلوب بودن آب این خوشه میباشد. در حالت کلی، میتوان نتیجه گرفت که بیش از پنجاه درصد آبخوان دشت خوی دارای آب زیرزمینی با کیفیت شیمیایی مطلوب میباشد. محافظت از آب زیرزمینی دشت خوی از خطر آلودگی آب و بهرهبرداری منطقی از آب دشت برای دوام کشاورزی پایدار در این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار بوده و قویا توصیه میشود.کلیدواژه ها
آب زیرزمینی, تحلیل خوشه ای, دیاگرام ویلکوکس, کیفیت آباطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.